عدم مشارکت مردم با دولت، سنگ بزرگ پیش پای صعود پایدار بورس
توسعه بازار سرمایه در نیمه دوم سال
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: از وزیر امور اقتصادی وعده هایی شنیده ایم اما واقعیت این است که اهالی بازار به بازار بسیار هوشمندانه نگاه می کنند و می دانند که اگر این وعده های آقای همتی عملی شود، عملی نمی شود کنترل تورم، اصلاح نرخ ارز و جبران کسری ها، کاهش عدم تعادل و غیره بدون روابط بین المللی امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین اولین پارامتری که بر رشد پایدار بورس تاثیر می گذارد، اصلاح سیاست خارجی است. علاوه بر این، دولت سرمایه اجتماعی خود را از دست داده و بدون سرمایه اجتماعی، عملیات اقتصادی وجود نخواهد داشت. اصلاح عدم تعادل بنزین، گاز، برق، مسکن و خودرو نیازمند مشارکت مردم است اما مردم دیگر با دولت تعامل و مشارکت ندارند. بنابراین تا زمانی که دو پارامتر مهم سیاست خارجی و سرمایه اجتماعی اصلاح نشود، وزیر اقتصاد یا هر دولتمرد دیگری کاری از پیش نمی برد. در صورت تغییر این دو دیدگاه، فعالان بازار سرمایه انتظار بهبود شرایط بازار سهام را خواهند داشت.
سجاد بوربور کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اخبار بورس وی توضیح داد: از زمستان ۱۴۰۱ (زمانی که دلار به سقف ۶۳ هزار تومان رسید) بازارهای ملک، ارز، سکه طلا، خودرو و بورس دیگر قادر به دفاع در برابر سود بانکی (اوراق) نبودند. از ابتدای سال ۱۴۰۲ شاهد سرد شدن پول هستیم، یعنی اهالی اقتصاد ترجیح داده اند پول خود را واریز کنند، بنابراین منطقی است که بازارها در این شرایط نوسان نداشته باشند.
بوربور یادآور شد: دلار مهم ترین محرک بازار سرمایه است و مهم ترین دلیل رشد بازار سرمایه در سال های اخیر رشد بالای دلار بوده است. علاوه بر این، نرخ بهره به اندازه کافی برای جذب سرمایه گذاری در بانک ها بالا نبود. از زمستان ۱۴۰۱ تا اوایل سال ۱۴۰۲ شاهد بودیم که سود بانکی یا سود اوراق قرضه گزینه بهتری نسبت به سایر بازارها بود که نشان دهنده عدم ورود سرمایه به بازارها بود.
وی تصریح کرد: برای خروج بورس از وضعیت آشفته ابتدا باید دید چه پارامترهایی این وضعیت را برای بورس ایجاد کرده است. شکاف شدید دلار نیما با دلار آزاد، افزایش نرخ سود، تصمیمات شبانه مسئولان دولتی و ریزش های پی در پی بورس در سال ۱۳۹۸ وضعیت اسفناکی را برای بازار ایجاد کرد. بیایید این را در قرن هفدهم بگوییم اردیبهشت در سال ۱۴۰۲ اطلاعیه پیش پرداخت منتشر شد و عده ای که به اجاره دسترسی داشتند با سرعت بیشتری شروع به برداشت سرمایه کردند و بازار از این امر ناامید شد. اعلام پالایشگاه ها برای بنزین کم اکتان باز هم باعث ناامیدی بیشتر در بازار شد.
آیا شرایط بازار سهام را بهبود خواهیم داد و این پارامترهای منفی را حذف خواهیم کرد؟
بوربر خاطرنشان کرد: وعده هایی از وزیر اقتصاد شنیده ایم اما واقعیت این است که اهالی بازار بسیار هوشمندانه به بازار نگاه می کنند و می دانند که اجرای وعده های آقای همتی بدون اصلاح سیاست خارجی امکان پذیر نیست. کنترل تورم، اصلاح نرخ ارز و متعادل کردن کسری ها، کاهش عدم تعادل و غیره بدون روابط بین المللی امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین اصلاح سیاست خارجی اولین پارامتری است که بر رشد پایدار بازار سهام تأثیر می گذارد.
وی ادامه داد: دولت نیز سرمایه اجتماعی خود را از دست داده است. بدون سرمایه اجتماعی، عملیات اقتصادی وجود نخواهد داشت. اصلاح عدم تعادل بین بنزین، گاز، برق، مسکن و خودرو مستلزم مشارکت مردم است، اما مردم دیگر با دولت تعامل و مشارکت ندارند. بنابراین تا زمانی که دو پارامتر مهم سیاست خارجی و سرمایه اجتماعی اصلاح نشود، وزیر اقتصاد یا هر دولتمرد دیگری کاری از پیش نمی برد. در صورت تغییر این دو دیدگاه، فعالان بازار سرمایه انتظار بهبود شرایط بازار سهام را خواهند داشت.
آیا کسب و کارهای کوچک می توانند باعث رشد بازار شوند؟
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: شرکتهای کوچک اخیرا رشد کردهاند، زیرا شرکتهای کوچک پس از کاهشهای فراوان به قیمتهای جذابی دست یافته بودند، اما این وضعیت به این شکل ادامه نخواهد داشت. بدون پارامترهایی مانند کاهش نرخ سود، همگرایی دلار نیما با بازار آزاد، خوش بینی سیاسی و … و بدون بهبود پایدار این عوامل نمی توان به ادامه این افزایش امیدوار بود.
وی افزود: ما از ابتدای سال ۱۴۰۳ شاهد انواع و اقسام حوادث وحشتناک بوده ایم. شرکتهای کوچکی که با افزایش و افت بازار سهام بیش از شاخص کل رشد و افت داشتند، جای خود را پیدا کرده بودند و به هسته سخت خود رسیده بودند. اگر اخبار منفی مانند ترور اسماعیل هنیه در ایران، درگیری اسرائیل با لبنان و … باعث سقوط این شرکت ها نشود، به این معنی است که آنها یک ته اساسی را برای خود بسته اند و در نتیجه سرمایه گذاران را امیدوار می کنند. سهام خرد با توجه به رشد دلار و کاهش نرخ سود با تحقق وعده های وزیر اقتصاد و همچنین در شرایط نامشخص شرایط جنگ رشد کردند.
پیش بینی تحولات بازار در نیمه دوم سال
بوربور توضیح داد: «در نیمه اول سال دلار رشد چندانی نداشت. زیرا مصرف ارز کشور در نیمه اول سال کمتر از نیمه دوم است و با انتخابات آمریکا روبرو هستیم که سرمایه گذاران چند ماه قبل محافظه کار شده اند. عدد ۶۱ تا ۶۲۰۰۰ تومان برای ارزش ذاتی دلار (با احتساب رشد نقدینگی و رشد اقتصادی مورد انتظار) مقدار معقولی است و در حال حاضر قیمت دلار در بازار آزاد نزدیک به ارزش ذاتی آن است و بنابراین زیاد نیست. تغییرات . از سال های بسیار دور تا به امروز قیمت دلار همیشه زیر ارزش خود بوده است، اما از زمستان ۱۴۰۱ تا به امروز قیمت دلار بالاتر از ارزش خود بوده و با وجود حوادث مختلف سیاسی و نظامی. قیمت ارز در این محدوده حفظ شده است.
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: پیش بینی می شود در صورت ادامه محدوده خاکستری، ارزش دلار تا پایان سال در حدود ۶۲ هزار تومان باقی بماند اما ممکن است قیمت به حدود ۷۰ هزار تومان برسد. دلار نیمایی به طور متوسط ۲۵ تا ۳۰ درصد کمتر از دلار بازار آزاد است که نشان می دهد دلار نیمایی می تواند به نرخ ۵۲ تا ۵۴ هزار تومان برسد، میانگین سالانه بورس حدود ۴۸ هزار تومان است. نرخ ۴۸ هزار تومانی دلار نیما به تنهایی نمی تواند شرکت های کالامحور را ارزشمند کند و تنها آنها را متعادل نگه می دارد.
وی افزود: ارز به گونه ای رشد نمی کند که بازار را افزایش دهد و سهم ضعیفی در بورس در سال جاری داشته باشد. مهم ترین عوامل رشد بازار، بازگشت سرمایه اجتماعی و اصلاح روابط خارجی و نرخ بهره است که نسبت به متغیرهایی که قبلا برای بورس مهم بودند، اهمیت بیشتری دارند.
بوربور یادآور شد: در تمام دنیا در شرایط هیجانی به بورس کمک می شود. زمان مناسب برای تنظیم دامنه تاب قبل از ترور اسماعیل هنیه بود و این محدودیت بعد از سقوط سنگین نتوانست کمکی به خود کند. بدترین تصمیم محدود کردن دامنه نوسانات پس از کاهش و همچنین تداوم آن بود که حتی از حرکت صعودی احتمالی بازار نیز جلوگیری می کرد. از لحظه سقوط بورس، خوش بینی هایی وجود داشت که می توانست رشد بورس را افزایش دهد، اما به این ترتیب از آن جلوگیری شد..
وی خاطرنشان کرد: محدوده نوسان یک ابزار کنترلی است که ربطی به رشد پایدار بازار ندارد. رشد پایدار بازار سرمایه مستلزم تثبیت و بهبود پارامترهای اساسی است. حتی اگر محدوده نوسان را آزاد کنیم، نقشی در رشد یا نزول پایدار بورس نخواهد داشت. اگر میخواهیم بورس خوبی داشته باشیم، باید روی علل و نه موانع تمرکز کنیم. نوسانات و حتی نزول یا رشد بورس نتیجه رویدادهای دیگری است و باید به علل ریشه ای آن پرداخت.