قانون عفاف و حجاب حتی متدینین را هم نگران کرده | پرهیز از اقدامات تنش زای اجتماعی شرط اصلاحات بنزینی

بحث بنزین به جایی رسیده که امکان ادامه آن به خصوص در سال آینده وجود ندارد. آمارها حکایت از کمبود بیش از ۱۵ میلیون لیتری بنزین در سال جاری و تامین آن از طریق واردات دارد و افزایش آن به بیش از این رقم در سال جاری امکان پذیر به نظر می رسد. هیچ تداومی وجود ندارد.

افق میهن یکی از اصلی ترین مناصب اقتصادی رئیس جمهور از ابتدای کار، نگرانی وی از کمبود بنزین بود.

مهدی حسن زاده در خراسان نوشت: عدم تعادل انرژی به معنای تقاضا یا مصرف بیش از میزان تولید، موضوعی است که اقتصاد ایران را در مقاطع مختلف تحت فشار قرار داده است، اما در این سال ها با قطعی برق و گاز و در حال حاضر رقم ۴. میلیارد دلاری واردات بنزین و نگرانی از افزایش این رقم در سال های بعد و ناتوانی در تامین مالی آن، به یک نگرانی جدی تری تبدیل شده است شرایطی که می دانیم برای رشد اقتصادی باید حداکثر انرژی را تامین کنیم و روند فعلی چنین افقی را نشان نمی دهد در نتیجه با وضعیت فعلی نمی توان چشم انداز روشنی در تامین انرژی و رشد اقتصادی بالا متصور شد عدم تعادل انرژی

به طور مشخص بحث بنزین به جایی رسیده است که امکان ادامه آن به خصوص در سال آینده وجود ندارد. آمارها حکایت از کمبود بیش از ۱۵ میلیون لیتری بنزین در سال جاری و تامین آن از طریق واردات دارد و تبدیل آن به بیش از این رقم در سال جاری با ادامه وضعیت فعلی معضلی است که ناپایدار به نظر می رسد.

همانطور که تامین ۴ میلیارد دلار به معنای صرف ۲۸۰ تن بنزین در بودجه است و واضح است که این رقم در مقایسه با کسری هایی مانند کسری منابع همسان سازی، مطالبات معلمان، پرستاران و گندم کاران رقم سنگینی است. می تواند به تعادل کسری بودجه کشور کمک کند.
اما واضح است که به موضوع بنزین نباید تنها از منظر کسری بودجه و تبعات اقتصادی آن بر دولت نگاه کرد، بلکه باید به موضوع بنزین در سطح خرد و از منظر خانوار نگاه کرد. .

قطعا بنزین یکی از لنگرهای تورم در اقتصاد ایران است و افزایش قیمت بنزین موتور محرک انتظارات تورمی است. به ویژه روش نابخردانه افزایش قیمت بنزین در سال ۱۳۹۷ و بی توجهی دولت به حساسیت افکار عمومی در این زمینه باعث شده است که موضوع افزایش قیمت بنزین علاوه بر نگرانی های اجتماعی، سیاسی و امنیتی همراه باشد. به حساسیت های اقتصادی به همین دلیل در افزایش قیمت بنزین باید به این نکات توجه کرد:

۱- از منظر بلندمدت افزایش قیمت بنزین متناسب با افزایش قیمت ارز را می توان در قالب بازی ماروپله توصیف کرد. هر بار که قیمت بنزین افزایش می یابد و قیمت های داخلی به قیمت های بین المللی نزدیک می شود، مانند بالا رفتن از نردبان، انگیزه قاچاق و هدر دادن بنزین کاهش می یابد، اما جهش نرخ ارز مانند گزش مار است که باعث سقوط و فاصله بین بنزین در داخل و خارج افزایش می یابد و چرخه قاچاق و هدر رفت بنزین تشدید می شود، بنابراین مسئله مهم این است که در انرژی سیاست گذاری و به خصوص قیمت گذاری بنزین، باید مراقب سیاست های ارزی بود و اجازه نداد نرخ ارز با شوک قیمتی مواجه شود. در غیر این صورت اقتصاد ایران در یک چرخه مداوم افزایش نرخ ارز و قیمت بنزین گرفتار خواهد شد.

۲- بررسی اظهارات دو شب پیش رئیس جمهور و اظهارات قبلی ایشان نشان می دهد که دکتر مزیکیان سعی دارد صادقانه و بدون تعارف مسائلی مانند چالش بنزین را با جامعه مطرح کند. به نظر می رسد هر چه به زمان تصمیم گیری و اجرا در حوزه اصلاحات بنزین نزدیک می شویم، این گونه ادبیات و سایر اقدامات رسانه ای و گفت وگوهای اجتماعی برای همسویی جامعه با این موضوع ضروری می شود.

۳- پرهیز از اقدامات تنش زا اجتماعی در اصلاحات بنزین بسیار ضروری است. به ویژه در حال حاضر برخی از مواد قانون عفاف و حجاب از جمله مجازات های پیش بینی شده در این قانون بر مزیت های فرهنگی آن سایه افکنده و آشکارا در سطح طیف وسیعی از جامعه و حتی بسیاری از متدینین که به این قانون احترام می گذارند. وضعیت حجاب یک دغدغه در جامعه است، باعث نگرانی شده است. به ویژه اینکه در سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم که عواقب طرح گشت ارشاد چگونه باعث سوء استفاده دشمن و حوادث تلخ آن سال شد و پس از آن متاسفانه وضعیت رعایت حجاب بدتر شد، لذا انتظار داریم اقدامات هزینه زا از جمله عفاف و حجاب مجازات ها و فیلترینگ برداشته شود تا بستر اجتماعی همزمان با اصلاحات اقتصادی دچار تنش نشود.

۴- همراهی نیروها در این زمینه حائز اهمیت است و اجماعی که سران قوا بر آن استوار است باید در بدنه نیروها در این زمینه دیده شود. اکنون زمان کنایه سیاسی برخی عناصر تندرو مجلس به مدیرانی که قرار است زیر بار اجرای این طرح حساس بروند، نیست. دولت نیز باید در موضوعاتی مانند انتصاب برخی افراد حاشیه های سیاسی را کنار بگذارد و به موضوع حساس اصلاحات انرژی و بنزین بپردازد.

۵- باید جزییات طرح اجرا شود و همه مردم متضرر از افزایش قیمت بنزین ببینند. اگر بتوان تورم ذهنی و واقعی پروژه را زیر ۱۰ درصد مهار کرد، قطعاً عموم مردم با این طرح همراهی خواهند کرد، اما موضوع را نباید تنها از چشم صاحبان خودرو و خانوارهای بدون خودرو دید. برخی از مالکان خودرو لزوما افراد ثروتمندی نیستند و شاید با خودروی خود در قالب حمل بار و مسافر امرار معاش می کنند. مردمی که در حاشیه شهرها و روستاها زندگی می کنند و مسیر طولانی را تا شهرها طی می کنند، بازنده اقتصادی گرانی بنزین هستند. شناسایی آنها و جبران هزینه های آنها باید به شدت در دستور کار مجریان طرح قرار گیرد تا طرح به دلیل نارضایتی آنها دچار چالش نشود.

۶- هر اقدامی در زمینه بنزین باید در قالب اصلاحات اساسی در حوزه انرژی انجام شود. بحث گاز و برق نیز ضروری است. در این دو حوزه و در حوزه بنزین نیز باید اقدامات غیر قیمتی دیده شود. جامعه باید ببیند که نه تنها خانوارها تحت فشار اصلاحات اقتصادی قرار می‌گیرند، بلکه مجموعه بنگاه‌های مصرف‌کننده انرژی در سطح دولتی و بخش‌های بزرگ تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی نیز برای اصلاح سوخت برنامه مشخصی دارند. مصرف و بهبود فرآیند تولید سوخت. پالایش فناوری پالایشگاه ها برای افزایش تولید بنزین و کاهش تولید نفت کوره، اصلاحات در نیروگاه ها و شبکه های توزیع به منظور کاهش تلفات برق، اصلاحات در صنعت خودرو برای کاهش تدریجی مصرف بنزین به سطح متوسط ​​جهانی و سایر اقدامات مرتبط با بهینه سازی سوخت. مصرف باید اجرا شود. باید دستور کار مشخص شود و مردم با یک بسته منسجم و جامع مواجه شوند نه برنامه ای یک طرفه که تنها مردم را تنها راه کاهش مصرف سوخت بدانند.