قدیمی‌ترین نقشه جهان؛ لوح گلی بابلی که رشته‌کوه زاگرس را به تصویر می‌کشد
لوح گلی کوچکی که موقعیت شهر باستانی بابل را به عنوان مرکز جهان نشان می دهد، به عنوان قدیمی ترین نقشه تاریخ شناخته می شود.
این لوح گلی که نحوه درک تمدن بابلی از جهان معاصر را در آغاز هزاره اول پیش از میلاد نشان می دهد، به زبان اکدی نوشته شده و به احتمال زیاد قدمت آن به ۲۹۰۰ تا ۲۶۰۰ سال پیش بازمی گردد.
این تبلت ۱۲ در ۸ سانتی متری حاوی توضیحات متنی مختصر و گم شده به همراه نقشه کوچکی از شهر است.
بابل، شهر باستانی بین النهرین، در این نقشه در مرکز جهان قرار دارد و رود فرات از شمال (بالا) به جنوب (پایین) جریان دارد. دو دهانه این رودخانه با برچسب «مرداب» و «خروج» نوشته شده است.
در این نقشه کل منطقه بین النهرین توسط یک «رودخانه تلخ» یا یک اقیانوس مدور احاطه شده است. هفت یا هشت منطقه بیرونی به صورت بخش های مثلثی در سراسر اقیانوس به تصویر کشیده شده اند که گمان می رود کوه های زاگرس باشد.
علاوه بر شهر بابل در نیمه شمالی نقشه، سه تمدن دیگر نیز نشان داده شده است: سوش (پایتخت ایلام) در جنوب، اورارتو در شمال شرقی و هابان، پایتخت قوم کاسی، در شمال غربی. .
این لوح در اواخر قرن نوزدهم در استان بغداد و در حدود ۶۰ کیلومتری شمال شهر باستانی سیپار در کرانه شرقی رود فرات توسط هرمزد رسام، جهانگرد، باستان شناس و دیپلمات انگلیسی تبار آشوری، پیدا شد. منشور حقوق بشر کوروش کبیر.
متن بالای نقشه بخشی از حماسه آفرینش جهان توسط مردوک، خدای اصلی بابل را توصیف می کند که در آن او تیامات، الهه آب ها را کشت و بدن او را به دو نیم کرد.
بر اساس این متن، مردوک از یک تکه بدن تیامات برای ساختن آسمان و از تکه ای دیگر برای ساختن زمین استفاده کرده است.
در بخشی دیگر از این متن به حیواناتی اشاره شده است که مردوک علاوه بر حیوانات دیگر خلق کرده است. این حیوانات عبارتند از: بز کوهی، غزال، شیر، گرگ، میمون، شترمرغ، گربه و آفتاب پرست. به استثنای گربه، همه این حیوانات از سرزمین های دور بودند.
در این متن همچنین از چند فرمانروای برجسته جهان باستان یاد شده است، مانند اوتن پیشتی، پادشاهی که از سیل بین النهرین جان سالم به در برده است.
در پشت نقشه نیز متنی وجود دارد که هشت منطقه دورافتاده به نام «ناگو» را با توضیحات کوتاه توصیف می کند.
هفت دایره کوچک روی این نقشه ترسیم شده است که احتمالاً نمایانگر هفت ایالت (شهر) آن زمان است. متأسفانه، بقیه این نقشه گم شده است و مشخص نیست که سازندگان آن چه چیز دیگری ممکن است ترسیم کرده باشند.
مورخان بر این باورند که این لوح گلی که اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می شود در زمان امپراتوری نو بابلی یا امپراتوری کلدانی ساخته شده است.
سلطنت فرمانروایان بابل جدید از سال ۶۲۶ قبل از میلاد آغاز شد و تا سال ۵۳۹ قبل از میلاد ادامه یافت. آنها برای احیای تمدن بابلی- اکدی برنامه ریزی کردند که تا حدودی موفق شدند، اما در نهایت توسط ارتش کوروش بزرگ، پادشاه هخامنشی شکست خوردند و این منطقه جزو امپراتوری ایران شد.
منبع: یورونیوز
