قطع یارانه نقدی خانوادههای سربازان فراری از آبان
یارانه نقدی که بیش از یک دهه است به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای حمایتی دولت در مقابله با تورم شناخته می شود، اکنون وارد مرحله جدیدی از اصلاحات و نظارت شده است. پس از حذف یارانه پردرآمدها و تایید حساب های بانکی، این بار دولت تصمیم گرفته است یارانه نقدی سربازان غایب و فراری نیز قطع شده است
این تصمیم بر اساس قانون وظیفه عمومی و با هدف است ایجاد انضباط اجتماعی و شفاف سازی توزیع یارانه ها تصویب شده و می تواند میلیون ها نفر را مجبور به تعیین وضعیت نظام وظیفه کند.
گزارش کردن اقتصاد آنلاینفرمانده انتظامی بابل، سرهنگ پسرعمو علی اعلام کرده است:
ارائه هرگونه خدمات دولتی و عمومی به مشمولان غایب و فراری ممنوع بوده و یارانه نقدی آنان و خانواده هایشان قطع می شود.
این خبر شوکی در فضای رسانه ای و اقتصادی ایجاد کرد. زیرا برای بسیاری از خانواده های کم درآمد، یارانه نقدی تنها منبع ثابت هزینه های روزانه است.
یارانه نقدی و قانون خدمات عمومی؛ پیوند اقتصاد و انضباط اجتماعی
بر اساس ماده ۵۸ مکرر قانون خدمت وظیفه عمومینیروی انتظامی موظف است مشمولان غایب را شناسایی و به مراجع قضایی معرفی کند. همچنین در ماده ۶۳ مکرر، ارائه هرگونه خدمات عمومی، تسهیلات استخدامی و بانکی به فراریان ممنوع است.
اکنون دولت تصمیم گرفته است به این مواد رجوع کند قطع یارانه نقدی را نیز به فهرست محرومیت های قانونی این گروه اضافه کنید.
هدف از این اقدام، به گفته مسئولان، «تشویق حاکمیت قانون» و جلوگیری از بی عدالتی در تخصیص منابع عمومی است. زیرا از دیدگاه دولت، یارانه نقدی باید به کسانی برسد که به تعهدات ملی و اجتماعی خود عمل کرده اند.
آمار جدید یارانه بگیران و وضعیت پرداخت یارانه نقدی
طبق آمار رسمی سازمان هدفمندسازی یارانه ها:
-
تقریبا ۲۸ میلیون و ۸۶۷ هزار نفر دهک اول تا سوم و هر نفر هستند ۴۰۰ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می کند
-
تقریبا ۴۲ میلیون و ۳۱۳ هزار نفر دهک های چهارم تا نهم هستند و یارانه نقدی آنها ۳۰۰ هزار تومان است
-
تعداد کل یارانه بگیران در کشور بیش از ۷۱ میلیون نفر است
اما از ابتدای سال جاری یارانه نقدی حدود ۹ میلیون نفر از افراد پردرآمد حذف شد و اکنون با اعمال محدودیت برای مشمولان غایب، امکان حذف وجود دارد حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر دیگر وجود دارد
یارانه نقدی و سیاست دولت چهاردهم گامی به سوی شفافیت
دولت چهاردهم بارها هدف خود را اعلام کرده است شفاف سازی و هدفمندی واقعی یارانه ها حذف یارانه نقدی مشمولان غایب را می توان بخشی از این استراتژی دانست.
در این سیاست، دولت تلاش می کند وجوه یارانه را به سمت اقشار واقعاً نیازمند هدایت کند و از هدر رفتن بودجه جلوگیری کند.
به گفته یک کارشناس اقتصادی:
یارانه نقدی باید وسیله ای برای حمایت از قانون مداران باشد، نه پاداشی برای عدم تعهد».
پیامدهای اجتماعی قطع کمک های نقدی سربازان غایب
اجرای این تصمیم می تواند تبعات اجتماعی زیادی داشته باشد. از یک طرف، دولت امیدوار است که افزایش انگیزه بازگشت به خدمت و تعیین وضعیت نظام وظیفه.
اما از سوی دیگر برخی کارشناسان هشدار می دهند که قطع یارانه نقدی ممکن است خانواده های تحت تکفل غایب را نیز با مشکل مواجه کند.
در بسیاری از موارد غایب تنها نان آور خانواده است و عدم پرداخت یارانه نقدی می تواند فشار مالی شدیدی را بر اعضای خانواده وارد کند.
یارانه نقدی و خدمات دولتی؛ ممنوعیت های جدید برای فراری ها
بر اساس دستور جدید نیروی انتظامی؛ مشمولان غایب علاوه بر پایان یارانه نقدی از دریافت خدمات عمومی نیز محروم می شوند.
این خدمات شامل موارد زیر است:
-
اخذ وام از بانک ها
-
صدور یا تمدید پروانه کسب
-
ثبت نام در آزمون استخدامی
-
صدور پاسپورت
-
شرکت در سفرهای زیارتی و تفریحی خارج از کشور
در واقع دولت در حال ایجاد یک چارچوبی جامع از محدودیت های اقتصادی و اجتماعی این است که افراد غایب را مجبور به تعیین وضعیت خود کنند.
یارانه نقدی دهک؛ مروری بر وضعیت پرداخت در سال ۱۴۰۴
یارانه نقدی از اردیبهشت ۱۴۰۱، پس از حذف ارز ترجیحی، دستخوش تغییراتی شد.
-
اعشار اول تا سوم ماه ۴۰۰ هزار تومان
-
اعشار ماهانه چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان
-
ده دهم و بخشی از نهم حذف شد
با سیاست جدید، احتمالا جمعیت یارانه ای به حدود ۶۵ میلیون نفر کاهش می یابد.
به این ترتیب دولت در نظر دارد با حذف یارانه نقدی افراد مستحق، منابع مالی لازم برای تکمیل طرح صورتحساب الکترونیکی و حمایت از دهک های پایین برای ارائه
یارانه نقدی و امکان بازگشت برای ذینفعان
خبر خوب حذف یارانه نقدی مشمولان غایب است دائمی نخواهد بود.
سازمان هدفمندسازی یارانه ها اعلام کرده است در صورت تعیین وضعیت نظام وظیفه و ارائه گواهی اعزام یا کارت پایان خدمت، یارانه نقدی از ماه آینده مجدد برقرار می شود.
مردم می توانند از طریق پورتال ملی دولت هوشمند وضعیت خود را ثبت کنید و درخواست بازگشت یارانه نقدی را ارسال کنید.
یارانه نقدی و نظر کارشناسان اقتصادی
دکتر رضا طاهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران در گفت و گو با رسانه ها گفت:
وی ادامه داد: حذف یارانه نقدی سربازان غایب در صورتی که با عدالت اطلاعاتی و سیستم شفاف همراه باشد می تواند منجر به افزایش کارایی سیستم پشتیبانی کشور شود اما در صورت ناقص یا اشتباه بودن داده ها احتمال تضییع حقوق خانواده ها بالاست.
وی بر موفقیت این طرح تاکید می کند بستگی مستقیم به صحت اطلاعات سیستم رفاهی ایرانیان دارد.
یارانه نقدی و چالش عدالت اجتماعی
از منظر جامعه شناسی، یارانه نقدی باید به گونه ای طراحی شود که هیچ خانواده ای نباید به دلیل رفتار یکی از اعضای خود از حمایت محروم شود.
بنابراین برخی پیشنهاد کرده اند که حذف یارانه نقدی فقط شامل افراد مشمول غایب می شود نه کل خانواده.
با این حال، در حال حاضر تصمیم رسمی دولت شامل یارانه نقدی همه اعضای خانواده را قطع کنید وجود ندارد، تا اثر بازدارندگی آن افزایش یابد.
آینده نظام یارانه نقدی؛ از پرداخت کلی تا پرداخت هوشمند
بر اساس برنامه اعلام شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دولت در نظر دارد از سال آینده … هوشمندسازی سیستم یارانه نقدی
در این طرح شاخص های زیر برای تعیین صلاحیت برای دریافت یارانه نقدی بررسی می شود:
-
سطح درآمد خانوار
-
املاک و مستغلات
-
معاملات بانکی
-
استخدام رسمی و بیمه
-
وضعیت خدمت سربازی برای مردان
این بدان معناست که در آینده، یارانه نقدی به یارانه هدفمند چندسطحی تبدیل شد خواهد بود
نتیجه: یارانه نقدی ابزار عدالت یا کنترل اجتماعی؟
تصمیم دولت برای قطع یارانه نقدی مشمولان غایب از یک سو اقدامی برای توزیع عادلانه تر منابع عمومی و از طرفی ابزاری برای تقویت نظم اجتماعی و انضباط اداری است
اما همچنان چالش هایی در راه اجرای دقیق آن وجود دارد. دولت باید تضمین کند که در این فرآیند، خانواده های کم درآمد بی دلیل از یارانه نقدی محروم نمی شوند.
در نهایت موفقیت این سیاست به این بستگی دارد شفافیت داده ها، همکاری نیروی انتظامی و نهادهای پشتیبان و نظارت دقیق مجلس در مورد عملکرد دستگاه های اجرایی
منابع خبری
-
اقتصاد آنلاین www.eghtesadonline.com
-
خبرگزاری ایسناwww.isna.ir
-
خبرگزاری مهر : www.mehrnews.com
-
خبرگزاری تسنیم www.tasnimnews.com
-
پایگاه اطلاع رسانی سازمان هدفمندسازی یارانه ها www.hesabdari.gov.ir
-
پایگاه خبری پلیس جمهوری اسلامی ایران (ناجا) www.police.ir
-
روزنامه ایران (وابسته به دولت) : www.irannewspaper.ir
