لذت وحشت؛ چرا آدم‌ها دوست دارند بترسند؟
صداهای مرموز از انبارها در پایین حیاط، سایه های کج روی دیوار خانه متروکه یا دست زامبی که از قبر بیرون زده به اندازه کافی ترسناک هستند. سالانه میلیون ها نفر به عمد چنین چیزهایی را تماشا می کنند تا بترسند.
یک شرکت سرگرمی هالووین تخمین می زند که آمریکایی ها سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار برای پذیرش در خانه های جن زده صرف می کنند تا ترس واقعی را تجربه کنند.
سرگرمی های ترسناک از جمله فیلم های ترسناک، نمایش های ترسناک و کتاب های استرس زا در فصول مختلف سال طرفداران زیادی دارد. تنها در سال ۲۰۲۳، مردم آمریکا ۱۲.۲ میلیارد دلار برای جشن ترس یا هالووین هزینه کردند.
برای برخی افراد، این علاقه به وحشت می تواند عجیب به نظر برسد. در حالی که داستان های ترسناک جنگ و سایر رویدادهای وحشتناک در جهان بی پایان است، چرا مردم همچنان به دنبال ترس ساختگی برای سرگرمی هستند؟
روانشناسان می گویند که احساسات به عنوان یک تجربه جهانی در انسان تکامل یافته است زیرا به ما کمک می کند زنده بمانیم. در این میان ایجاد ترس به صورت کنترل شده و ایمن در زندگی می تواند لذت بخش و راهی برای تمرین و آمادگی افراد برای خطرات واقعی زندگی باشد.
تجارب کنترل شده ترس (جایی که می توانید کتاب ترسناکی را ببندید، تلویزیون را با کنترل از راه دور خاموش کنید، یا هر زمان که بخواهید خانه متروکه را ترک کنید بدون اینکه در خطر واقعی باشید) همان حس ترس واقعی را ایجاد می کند.
وقتی خود را در معرض تهدید می بینید، سطح آدرنالین در بدن شما بالا می رود و واکنش تکاملی مبارزه یا فرار فعال می شود. ضربان قلب شما افزایش می یابد و عمیق تر و سریع تر نفس می کشید. بدن شما در حال آماده شدن برای دفاع از خود در برابر خطر یا فرار در سریع ترین زمان ممکن است.
این واکنش فیزیکی در مواجهه با یک تهدید واقعی بسیار مهم است. هنگامی که ترس کنترل شده را تجربه می کنید، مانند صحنه ای از یک سریال زامبی محور، می توانید بدون هیچ خطری از این احساس پر انرژی لذت ببرید. هنگامی که بازیگر تهدید را تجربه می کند، بدن شما انتقال دهنده عصبی دوپامین را آزاد می کند که باعث ایجاد احساس لذت و آرامش می شود.
در یک مطالعه، محققان دریافتند افرادی که از خانه‌ها و قلعه‌های متروکه به‌عنوان یک تجربه ترس کنترل‌شده بازدید می‌کنند، پس از قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا واقعی، فعالیت مغز و اضطراب کمتری در پاسخ به محرک‌ها نشان می‌دهند.
این یافته نشان می‌دهد که فیلم‌های ترسناک، داستان‌های ترسناک یا بازی‌های ویدیویی ترسناک واقعاً می‌توانند شما را آرام کنند. روانشناسان می گویند که تجربه ترس با چند نفر مزایای اجتماعی دارد. در واقع روانشناسان می گویند که غلبه بر ترس باعث تقویت پیوند بین افراد می شود.
نمونه‌های خوب آن، جانبازانی هستند که با هم در جنگ خدمت کرده‌اند یا بازماندگان بلایای طبیعی. تجارب کنترل شده ترس به طور مصنوعی فرصت های مشابهی را برای پیوند ایجاد می کند.
قرار گرفتن در معرض استرس نه تنها واکنش جنگ یا گریز را تحریک می کند، بلکه در بسیاری از موقعیت ها همان چیزی را که روانشناسان سیستم “مراقبت و دوستی” می نامند را نیز تحریک می کند.
این نوعی رفتار است که برخی از موجودات زنده از جمله انسان در پاسخ به تهدید از خود نشان می دهند و شامل محافظت از کودکان (مراقبت) و پیوستن به گروهی برای دفاع مشترک (دوستی) می شود.
میل به کودکان و ایجاد پیوندهای عاطفی اجتماعی برای محافظت و آسایش تا حد زیادی توسط به اصطلاح “هورمون عشق” یا اکسی توسین تنظیم می شود.
سطح این هورمون در مواجهه با عوامل استرس زا افزایش می یابد. در نتیجه، وقتی با دوستان خود ترس تفریحی مانند بازدید از یک خانه خالی از سکنه را تجربه می کنید، از نظر عاطفی آماده می شوید که با افراد اطراف خود ارتباط برقرار کنید.
رفتاری که هنگام نشستن در تاریکی با دوستان برای تماشای فیلم ترسناک تکرار می شود.
در مطالعه‌ای، محققان آزمایشگاه ترس سرگرمی در دانشگاه آرهوس دانمارک دریافتند افرادی که به طور منظم فیلم‌های ترسناک تماشا می‌کنند از نظر روانی بهتر از طرفداران فیلم‌های غیر ترسناک با همه‌گیری کووید-۱۹ کنار می‌آیند.
دانشمندان می گویند این انعطاف پذیری ممکن است نتیجه نوعی درسی باشد که این افراد از سرگرمی های خود در مقابله با ترس و اضطراب کنترل شده آموخته اند. در نتیجه، آنها آمادگی بیشتری برای مدیریت ترس واقعی از همه گیری داشتند.
به گفته محققان، ترساندن خودکنترل شده یک تکنیک اساسی است که به شما کمک می کند با برانگیختن احساسات مثبت قدرتمند و آماده کردن شما برای رویارویی با ترس های واقعی، زنده بمانید و با دنیای ترسناک سازگار شوید.
بنابراین دفعه بعد که بین یک فیلم کمدی شاد و یک فیلم ترسناک سرگردان شدید، شاید باید به سراغ دومی بروید. برای سلامتی شما مفیدتر است.
منبع: یورونیوز
