محققان: کتیبه سنگی کشف‌شده در عربستان توسط صحابه مشهور پیامبر اسلام در جنگ اُحد حکاکی شده است
یک مطالعه جدید نشان می دهد کتیبه ای به زبان عربی باستان که بر روی تخته سنگی نزدیک مسجدی متروک در عربستان سعودی نوشته شده است احتمالا متعلق به یکی از یاران شهید پیامبر اسلام است.
اگرچه کتیبه های زیادی از دوران اولیه اسلام یافت شده است، اما نویسندگان آنها جز یک مورد شناسایی نشده اند.
باستان شناسان می گویند کتیبه ای که در اوایل قرن هفتم و قبل از تسلط اسلام بر شبه جزیره عربستان پیدا شده است بر روی صخره ای کنده شده است و به همین دلیل آن را شاهد مهمی از حجاز قبل از اسلام (منطقه ای که مکه در آن قرار دارد) و پیشینه دینی مخاطبان قرآن.
بر اساس اعتقاد کارشناسان و بر اساس شواهد موجود، این کتیبه توسط حنظله بن ابی عامر معروف به «غسیل الملائکه» از اصحاب معروف حضرت محمد (ص) نوشته شده است.
احمد الجلاد، استاد مطالعات عربی در دانشگاه ایالتی اوهایو در آمریکا، درباره اهمیت این کتیبه می گوید: برخلاف تصور رایج که اسلام در شرایط بسیار روشن تاریخی متولد شده است، اطلاعات زیادی در مورد ظهور نداریم. اسلام از منابع معاصر آن
وی افزود: این بازه زمانی در هاله ای از ابهام قرار دارد و این کتیبه ها مبنایی قابل راستی آزمایی را برای نگارش تاریخ مبتنی بر شواهد از این دوران فراهم می کند.
یک خطاط ترک برای اولین بار در سال ۲۰۲۱ هنگام بازدید از یک مسجد قدیمی در شهر طائف که گمان می رود توسط علی بن ابی طالب ساخته شده است، در سال ۲۰۲۱ متوجه دو کتیبه بر روی یک تخته سنگی برجسته به ارتفاع تقریبی ۱۰۰ متر شد.
پس از بررسی کارشناسان، مشخص شد که کتیبه ها به خط «پالئوعربی» (یا عربی باستان) نوشته شده است. این خط را آخرین مرحله الفبای عربی قبل از اسلام می دانند.
صاحب کتیبه بالا خود را «حنظله بن عبد عامر» معرفی کرده و نوشته است: «به نام تو ای پروردگار ما، من حنظله هستم. [ابن] من عبد عامر هستم، از تو می خواهم که نسبت به خدا تقوا پیشه کنی.
صاحب کتیبه پایین نیز خود را عبدالعزی بن سفیان معرفی کرده و نوشته است: به نام تو ای پروردگار ما، من عبدالعزا بن سفیانی هستم و تو را به تقوای الهی سفارش می کنم.
محققان تواریخ سنتی مسلمانان با مطالعه سوابق نسب‌شناسی عرب دریافتند که ترکیب این نام‌ها بسیار نادر است.
می گویند تنها یک نفر به نام حنظله که پدرش عبد عامر نام داشت چنین نامی داشت. این شخص از قبیله اوس مستقر در یثرب (که اکنون مدینه نامیده می شود) بوده و در تاریخ اسلام به عنوان یکی از یاران محمد (ص) مطرح است.
بر اساس روایات تاریخ اسلام، حنظله از جمله افرادی بود که به حضرت محمد (ص) ایمان آوردند. شهرت او بیشتر به خاطر داستانی است که از آخرین روزهای زندگی اش روایت می شود. بر اساس این روایت، وی از حضرت محمد (ص) خواست که شب قبل از جنگ احد که مصادف با شب عروسی ایشان بود، نزد همسرش بماند و به همین دلیل صبح روز بعد به لشکر حضرت محمد (ص) پیوست. .
حنظله در این جنگ کشته شد و از پیامبر اسلام حضرت محمد نقل شده است که فرشتگان او را غسل می دهند. به همین دلیل در تواریخ اسلامی از وی با عنوان «غسیل الملائکه» یاد شده است.
استفاده از خط عربی کهن قدمت این کتیبه ها را به اواخر قرن ششم یا اوایل قرن هفتم پس از میلاد می رساند. این قسمت مربوط به مرگ حنظله، از یاران حضرت محمد (ص) در جنگ احد در سال ۶۲۵ میلادی است.
نام شخص دوم، عبدالعزی، به بت عزی اشاره دارد و بیشتر از این ایده حمایت می کند که کتیبه ها توسط افرادی نوشته شده است که (حداقل در آن زمان) از پیروان حضرت محمد (ص) نبوده اند.
این مشاهدات محققان را به این نتیجه رساند که حنظله به احتمال زیاد با حضرت محمد (ص) مرتبط است و او این کلمات را در سفر به طائف، احتمالاً با شخصی به نام عبدالعزی قبل از پذیرش اسلام، بر روی صخره ای حک کرده است. است.
هیثم صدیقی یکی از نویسندگان این تحقیق و مدیر اجرایی انجمن بین المللی مطالعات قرآنی در واشنگتن می گوید: اساساً نمی توان تصور کرد که این کتیبه پس از آغاز سلطنت حضرت محمد (ص) حک شده باشد. فضای عمومی طائف به شدت با حضرت محمد (ص) دشمنی می کرد و بعید است یکی از پیروان آن حضرت به آنجا رفته و این کتیبه را برجای گذاشته باشد.
آقای الجلاد همچنین می افزاید که نوع کتیبه و نقوش هوازدگی نشان می دهد که این سنگ نگاره از دیرباز وجود داشته و احتمال جعل مدرن به همین دلیل مردود است.
با این حال، همه در مورد هویت نویسنده یا نویسندگان این کتیبه کاملاً مطمئن نیستند.
جیمز مونتگومری، استاد مطالعات عربی و خاورمیانه در دانشگاه کمبریج، می گوید که اگرچه این تشخیص به احتمال زیاد دقیق است، اما باید منتظر شواهد بیشتری باشیم تا آن را به همان حنظله تواریخ اسلامی نسبت دهیم.
نتایج مطالعات جدید در مجله علمی “Near East Studies” منتشر شده است.
منبع: یورونیوز
