مروری بر کارنامه عملکردی بانک مرکزی

Alireza Mobasar ؛ بانک و گروه بیمه: براساس گزارش اشتغال عمومی بانک مرکزی ایران ، در مجمع ویژه موسسه تحقیقاتی پول و بانک ، دکتر شیجیان سیاست “تثبیت اقتصادی”. سیاستی که با هدف کاهش شکاف تولید و تورم ، مهار نوسانات بزرگ و تثبیت انتظارات انجام شده است. وی تأکید کرد که این راهنما با نرخ ارز گرامری متفاوت است و یک رویکرد جامع دارد. با توجه به عملکرد واقعی بازار ارز و تجربه فعالان اقتصادی ، این ادعا مستلزم تجزیه و تحلیل و انتقاد دقیق است که ما در این گزارش خواهیم داشت.

دفاع از سیاست ادغام بانک مرکزی از حق واقعیت

به گفته وی ، سیاست ادغام اقتصادی به معنای “ادغام نرخ ارز” نیست و اشتباه است که با “دستکاری قیمت دلار” به آن نگاه کنیم. به گفته وی ، این راهنما یک بسته جامع است که هدف اصلی آن ایجاد نوسانات شاخص های بزرگ به مقادیر متوسط ​​بلند مدت ، کاهش شکاف بین تولید واقعی و تولید بالقوه و مهار تورم است. ادغام نرخ ارز فقط یکی از ابزار این بسته است.

وی همچنین گفت که اجرای این بسته منجر به رشد نقدینگی در حدود ۲ ٪ در سال و کاهش نرخ رشد مالی شد. علاوه بر این ، نرخ ارز در مرکز مبادله رشد کرده است ، اما بدون شوک. از دیدگاه چشم انداز شیجیان ، این رشد “مدیریت شده” منعکس کننده عملکرد موفقیت آمیز دستورالعمل ادغام است.

با این حال ، یکی از بخش های مهم گفتگوی وی ، تفسیر متفاوت وی از نرخ ارز و رابطه صادرات بود. وی گفت که صادرات ایران تحت تأثیر نرخ ارز قرار نمی گیرد. از آنجا که بیشتر صادرات کشور شامل مواد اولیه با مشتریان خاص است و افزایش یا کاهش نرخ ارز هیچ تأثیر عمده ای بر تقاضا ندارد. از طرف دیگر ، تولید در ایران از واردات به میزان قابل توجهی افزایش می یابد ، افزایش نرخ ارز در واقع هزینه های تولید را افزایش می دهد و منجر به افزایش هزینه ها و کاهش رقابت می شود.

ادغام ارز تنها ابزاری برای یک بسته اقتصادی نیست و تثبیت برنامه ریزی نشده فضای زندگی موقت اقتصاد بیمار خواهد بود

از این منظر ، تضعیف ارز ملی لزوماً منجر به بهبود ترازنامه تجاری نمی شود. در حقیقت ، شریجیان معتقد است که تأثیر نرخ ارز بر تورم هم از نظر کوتاه مدت (از انتظارات) و هم در دراز مدت (از مسیر نقدینگی) قابل توجه است. و اگر آنها به درستی اداره نشوند ، اقتصاد در یک چرخه تورم بیدار می شود.

زیر نظر

با این حال ، تجزیه و تحلیل انتقادی از این نظرات یک نکته اصلی دارد: بانک مرکزی سعی دارد دستورالعمل های مداخله ای را در بازار ارز به عنوان “ثبات اقتصادی” به زبان نظری و فنی معرفی کند. با این حال ، در عمل ، ابزارهای کنترل گرامری ، محدودیت های ارزی و سرکوب بازار آزاد بر تصمیم گیری تمرکز دارد.

از طرف دیگر ، هنگامی که بانک مرکزی خود اعتراف می کند که در بخش هایی مانند صنعت و کشاورزی ، میلیاردها دلار به ارزش افزوده اختصاص می یابد ، یعنی سیستم واگذاری منابع کارآمد نیست. با این حال ، هیچ مؤسسه مسئول این تکلیف ناکارآمد نیست.

اگرچه ادغام کلان های کلان بدون اصلاحات ساختاری در صادرات ، که در اولویت توسعه و آزادسازی بازارهای واقعی قرار دارد ، قادر به دفاع است ، این ثبات فقط یک نقش “موقتی” دارد ، نه درمان طولانی مدت.

دستورالعمل هایی که برآورده نشده اند

با وجود تلاش قابل تحسین دکتر شیرجیان ، برای تعریف مجدد سیاست ادغام به عنوان یک چارچوب جامع و علمی ، برای غلبه بر این واقعیت امکان پذیر نیست که در تجربیات عملی اقتصاد ایران ، نوعی کنترل کوتاه مدت از انتظارات کوتاه مدت به جای بازگشت به مقادیر متوسط ​​بلند مدت است. به ویژه در بازار ارز ، آنچه بیش از یک سیستم “شناور مدیریت شده” به کار رفته است ، نوعی مدیریت گرامری و مداخله گر هنگام تعیین علاقه بازار و مسیر است. این دوگانگی بین ادبیات رسمی و رفتار واقعی می تواند منجر به کاهش اعتماد عمومی به سیاست اقتصادی شود.

از طرف دیگر ، اگرچه نکته مناسبی از ضعف ضعف صادرات ایران در تحلیل معاون رئیس جمهور سیاست پولی وجود دارد ، اما این واقعیت نباید پیش نیاز برای اصلاح منفعل ساختار صادرات منفعل باشد. اگر قرار باشد به ابزاری برای پایداری اقتصاد تبدیل شود ، سیاست ادغام باید در ارتباط با استراتژی توسعه صنعتی ، تجاری و تولید باشد. بدون بازیابی زنجیره ارزش در بخش اقتصادی واقعی ، حتی بهترین ابزارهای پول در نهایت نقش یک توده موقتی را بازی می کنند و خطر بازگشت بحران در همه زمان ها مورد حمله قرار می گیرد.