منابع ارزی برای مدیریت بازار، حراج نشد| افزایش دارایی های ارزی در پی دیپلماسی اقتصادی
بازار؛ گروه بانک و بیمه: اگرچه انتشار خبرهای خوشی از افزایش اخیر درآمدهای ارزی کشور امیدوارکننده است، اما این مشکل به شرایط تحریم و وجود محدودیت در معاملات تجاری و موانعی که بر سر راه اخذ ارز از کشور وجود دارد نیز برمی گردد. فروش کالا و … می تواند بنیان اقتصاد کشور را تقویت کند اما درآمدهای ارزی کشور به قول کارشناسان; باید به گونه ای مدیریت و مصرف شود که علاوه بر ساماندهی بازار ارز، به تدریج از عدم تعادل اقتصادی کشور در بخش های مختلف بکاهد و به تقویت زیرساخت های اساسی کشور منجر شود.
البته موفقیت های بانک مرکزی با اقدامات مطلوب و ماندگار در دو سه سال اخیر در بخش های مختلف از جمله اجرای سیاست های ارزی برای جلوگیری از جهش نرخ ارز، کاهش نقدینگی و تورم بر کسی پوشیده نیست. و در این مدت علاوه بر مدیریت بازار، می توان از ایجاد اختلال در چنین بازاری به دلیل رشد تقاضای ارز جلوگیری کرد، زیرا با استقرار بازارهای رسمی، متقاضیان واقعی ارز در چنین بازارهایی مانند گذشته فرستاده شد سال ها هیچ خبری از معامله گران فارکس یا سرمایه گذاری روی این محصول نیست. در بازار قابل مشاهده نیست.
بانک مرکزی در حوزه دیپلماسی اقتصادی به موفقیت هایی دست یافته است که مولفه اصلی آن تقویت ذخایر ارزی کشور در نتیجه مذاکرات با کشورهای همسایه برای آزادسازی ارزهای بلوکه شده و همچنین افزایش دیپلماسی پولی است درآمدهای نفت و گاز کشور باعث رشد دارایی های ارزی شده است
اقدامات قابل توجه بانک مرکزی در انجام دیپلماسی اقتصادی
بانک مرکزی علاوه بر استفاده از راهکارهای کارشناسی برای ساماندهی وضعیت بانک ها با هدف جلوگیری از اضافه برداشت آنها و ممانعت از رشد نقدینگی و پایه پولی و منجر به تبعات تورمی و کاهش ارزش پول ملی، در دیپلماسی اقتصادی نیز به موفقیت هایی دست یافته است. توجه داشته باشید که بیشتر تقویت ذخایر ارزی کشور ممکن است نتیجه مذاکرات با کشورهای همسایه برای آزادسازی ارزهای بلوکه شده باشد. بر اساس اعلام این بانک، با دیپلماسی پولی و بانکی کشور و افزایش وصول درآمدهای نفتی و گازی، هم کمیت و هم کیفیت دارایی های ارزی کشور افزایش یافته است.
موضوعی که نشان از دیپلماسی مطلوب پولی و بانکی دارد که باعث افزایش نرخ رشد درآمدهای ارزی کشور شده است تا جایی که رئیس کل بانک مرکزی فاش کرد با وجود افزایش منابع ارزی کشور این دارایی ها هرگز افزایش نیافته است. برای مدیریت بازار ارز استفاده می شود. محمدرضا فرزین مدیریت بازار ارز از طریق افزایش درآمدهای نفت و گاز، تامین ارز مورد نیاز واردات، گسترش تامین مالی ارزی و مدیریت ذخایر بین المللی کشور را از برنامه های ارزی کشور برشمرد. این مهم با کنترل و کاهش نوسانات نرخ ارز، افزایش درصد بازده ارز حاصل از صادرات به گردش اقتصادی کشور به بیش از ۸۵ درصد و افزایش عرضه ارز برای تخصیص ارز از ۷۴ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۸۵ درصد در ۱۴۰۲ و کاهش زمان انتظار برای تخصیص و تحویل و همچنین کنترل ثبت سفارش ها با بودجه ریزی ارزی عملیاتی انجام شد.
افزایش نرخ ارز در سه سال اخیر ناشی از رشد متناسب با رشد نرخ تورم است، زیرا نیروهایی بر رشد این شاخص در بازار اثرگذار بوده و رشد صادرات نفت موجب تقویت نرخ ارز شده است. منابع بانک مرکزی
وجود نیروهای موثر بر رشد نرخ تورم در کشور
مهدی دارابی، اقتصاددان و کارشناس بانکی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری «بازار» گفت: افزایش نرخ ارز در سه سال اخیر به دلیل رشد متناسب با رشد نرخ تورم بوده است، زیرا نیروهایی وجود داشته اند که این افزایش نرخ ارز در سه سال اخیر به دلیل رشد نرخ تورم بوده است. رشد این شاخص در بازار را تحت تأثیر قرار داد. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۱ قیمت دلار از ۲۷ هزار تومان به ۶۵ هزار تومان رسید و آشکارا این مشکل ناشی از افزایش نرخ تورم بود. اما اینکه امسال تورم کمی کاهش پیدا کرد و جهش ارز به معنای خاصی اتفاق نیفتاد، به این دلیل است که در طول سال صادرات نفت خوبی داشتیم.
وی دلیل بعدی رشد نرخ ارز از سال ۱۴۰۱ را خروج سرمایه از آن سال به کشور دانست چرا که در این مدت سرمایه گذاری رشدی نداشته است. در چنین مواقعی دارایی های ریالی جذابیت بیشتری پیدا می کند. این دلایل مختلف باعث شد که پس از افزایش نرخ ارز در سال ۱۴۰۱، با وجود تردیدهای سیاسی ناشی از جنگ غزه با رژیم صهیونیستی و حمله ایران به رژیم جعلی اسرائیل، چنین افزایشی در بازار مشاهده نشد. گاهی اوقات قیمت ارز را افزایش می‌داد، اما این افزایش قیمت پایدار نبود، زیرا چنین رشدی مبنای اقتصادی نداشت.
این سیاست نباید به گونه ای طراحی شود که نرخ ارز را دیکته کند زیرا این مشکل منجر به افزایش انگیزه واردات می شود. بنابراین افزایش دارایی های ارزی باید صرف کسری تجاری گمرک شود تا در مواقع کسری و تنگنا از منابع ارزی صندوق توسعه ملی استفاده نشود.
دست باز بانک مرکزی در مدیریت ارز
این کارشناس اقتصادی افزود: افزایش دارایی های ارزی بانک مرکزی به دلیل افزایش صادرات نفت است، مشکلی که به این بانک فرصت تامین ارز و… در بازار را می دهد، اما باید توجه داشت که افزایش نرخ ارز و تقویت پایه ارزی بانک مرکزی پس از فروش قابل توجه نفت باید به گونه ای انجام شود که از آن استفاده بهینه شود، اقداماتی مانند سرمایه گذاری و تکمیل زیرساخت ها و… سیاست نباید به گونه ای باشد که نرخ ارز تجویز شود. این کار باید انجام شود زیرا این مشکل انگیزه واردات را افزایش می دهد، بنابراین افزایش دارایی های ارزی باید صرف کسری تجاری گمرک شود تا مجبور به استفاده از منابع ارزی از محل صندوق توسعه ملی نباشیم. در مواقع کمبود و پریشانی
داربی با بیان اینکه نباید موفقیت ها و اقدامات خوب بانک مرکزی را نادیده گرفت، خاطرنشان کرد: تجربه نشان می دهد که ارزهای حاصل از فروش نفت باید به رونق اقتصاد منجر شود، بنابراین روسیه از سال ۲۰۱۷ ثبات را تثبیت کرده است. و برای تثبیت نرخ ارز وارد بازار نشد و حتی اجازه فروش در بازار را نداد. بنابراین، اگر عدم تعادل زیادی در بخش‌های اقتصادی کشور وجود داشته باشد و چشم‌انداز توسعه اقتصادی وجود نداشته باشد، نرخ ارز به تناسب رشد تورم به روند صعودی خود ادامه خواهد داد.
وی افزود: سه دهه است که دولت ها خواستار تثبیت نرخ ارز هستند، اما همچنان شاهد افزایش نرخ ارز هستیم چرا که با اقدامات خاصی با هدف کاهش کسری بودجه و اضافه بودجه به تدریج، نیروهای تورمی در کشور فعال هستند. رفع عدم توازن انرژی صورت نگرفته است، بنابراین با مدیریت صحیح باید کاری اساسی کرد تا اقتصاد رونق بگیرد.
بر اساس این گزارش، کارشناسان می گویند اگرچه سیاست های بانک مرکزی منجر به کاهش حجم نقدینگی و در نتیجه کاهش نرخ تورم شده است و نرخ ارز نوسانات بالایی را در بازار نشان نمی دهد؛ در حالی که نرخ تورم در بازار کاهش می یابد. تلاش برای دستیابی به رونق اقتصادی و رفع نارضایتی ها باید از سر گرفته شود تا تورم با رشد و رونق اقتصادی روند نزولی را آغاز کند و این مشکل خود به خود منجر به کاهش نرخ ارز شود.
