نابودگران بازار سرمایه تضعیف گشته، اما پابرجا مانده‌اند

این کارشناس بازار سرمایه گفت: مشکلات اصلی بازار سرمایه هنوز حل نشده است بنابراین می توان حدس زد که روند صعودی ادامه داشته باشد. ما در کف قیمت هستیم و احتمال کاهش قیمت در بازار کم است اما برای افزایش این قیمت باید منتظر ثبات شرایط و انتخاب دولت جدید باشیم.

روزبه شریعتی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اخبار بورسوی درباره شرایط بازار توضیح داد: بازار سرمایه در سال گذشته اتفاقات منفی زیادی را تجربه کرد. قبل از حادثه ناگوار در دوران ریاست جمهوری، بازار در وضعیت بسیار رکود و شکننده ای قرار داشت. دلایل این امر روشن است. دلیل اینکه بازار قبل از این اتفاق با فروش سنگین مواجه نشد، بازتابی از مثالی است که فردی به بیماری خودایمنی مبتلا شده است. یک سرماخوردگی ساده می تواند او را بکشد. بازار ما نیز تحت تأثیر بیماری های کشنده سیاست گذارانی از جمله: ب- بحث متناقض و متناقض در مورد سطوح نهاده‌های پتروشیمی، دستورالعمل‌های پالایشی – که قبلاً به ما رسیده بود – و برنامه‌ریزی دولت برای دوبرابر کردن میزان شرکت‌ها برای جبران کسری بودجه در بهار ۱۴۰۳. وی به مالیات «س» – که در آن کلیه معافیت ها برای مناطق محروم و همچنین تولیدکنندگان و مؤسسات صادراتی لغو شد – نرخ سود با گواهی ۳۰ درصد – که آقای فرزین قبول کرد و باعث فروپاشی بازار مالی شد – و غیره اشاره کرد. چیزهایی که مانند یک فلش در بازار هستند. بدنه بازار با هم برخورد کرد و سقوط هلیکوپتر رئیس جمهور مانند ترکش پایانی بود که باعث شد این جسد به زمین بیفتد.

شریعتی ادامه داد: با این حال سازمان بیان دیگری جز اعمال محدودیت در محدوده نوسان نداشت. البته از دیدگاه بسیاری از فعالان بازار، مناسب ترین راه حل افزایش حجم پایه به اندازه شناور هر سهم بود تا ناظر فروش به فروش برسد و خریدار به دلیل قیمت پایین تر، سهام را خریداری کند. اما این راه حل رای نیاورد و به هر دلیلی سیاست دیگری اتخاذ شد.

آسیب به بازار سرمایه به دلیل کمبود خریدار

وی تصریح کرد: پس از آغاز فضای انتخابات ریاست جمهوری، هیچ یک از سرمایه گذاران و خریداران حاضر به خرید نشدند و بازار سرمایه در این مدت از کمبود خریدار متضرر شد تا اینکه از سوی فروشندگان بی امان، سرمایه گذاران و خریداران به آن توجه داشته باشند خطرات ناشی از دولت، سیاستمداران، قوه مقننه، مجلس، وعده های محقق نشده سه سال اخیر و انبوه تصمیمات. در ضمن اگر فرصتی برای دریافت سود ۳۰ درصدی بدون ریسک از بانک ها وجود داشته باشد، خریداران ریسک خرید سهام را نمی پذیرند.

شریعتی تصریح کرد: این مسائل باعث شده تا بازار به دلیل کمبود خریدار دچار مشکل شود. برخی از این موارد که بازار و سرمایه گذاران را ویران کرد ضعیف شده اما حل نشده است. مواردی مانند ابلاغ دستورالعمل تغذیه پالایشگاه ها، آزادسازی ایران از خودرو و سایپا که هنوز از سوی سران قوا تشکیل نشده است – اما وعده های مساعدی در این زمینه شنیده شده است – اختلاف ارز بین بانک ها و … بانک مرکزی – آنچه بانک تجارت نیز سعی در توضیح آن داشت – توضیح بیشتر: حدود ۱۰ سال پیش بانک صادرات و ملت ارز قابل توجهی داشتند و بانک مرکزی از این بانک ها ارز دریافت می کرد و گلایه هایی از این بانک ها در خصوص تسویه حساب وجود داشت. حساب های ارزی با نرخ روز انجام می شود، اما هنوز مشخص نیست که بانک مرکزی چگونه می خواهد نرخ را با بانک ها تسویه کند. اگر قرار باشد این مبلغ به بانک ها برگردد، پایه پولی کشور عملا رشد کرده و تورم زا شده است. نباید از چنین سیاست انقباضی زشتی پیروی کرد یا گواهی سپرده ۳۰ درصدی وارد بازار شود تا نرخ ها را به هم بزند. سوال نحوه تسویه ارز با بانک ها و موارد دیگری که ذکر شد، نشانگر سوالاتی است که در ذهن مردم بازار وجود دارد.

وی افزود: در خصوص فرمول دستورالعمل پالایشی عطف به ماسبق نخواهد بود، اما همان شرایط گذشته باقی است و سود پالایشگاه نسبت به گذشته با دستورالعمل جدید به شدت کاهش یافته است. در مورد قیمت گذاری مجدد خودروها، چرایی حذف فروش محصولات ایران خودرو و سایپا از بورس کالا نیز باید گفت که باید به بانک ها برای اعطای وام به این شرکت ها و سران نیروهای مسلح مراجعه کنیم. برای تمدید سه سال و آماده بودن برای تحمل همه این اتفاقات بد. بخریم تا سود دلال ها حفظ شود. در غیر این صورت مصرف کننده کالا را در بورس کالا با قیمت ارزان تر و با شرایط بهتر از تولیدکننده خریداری می کرد که متاسفانه این اتفاق افتاد و بورس کالا از این منظر رها شد.

در مجلس گفتند: کجای دنیا خودرو را در بورس کالا می فروشند، اما ما می گوییم: کجای دنیا کارخانه ای خودرو را به نصف قیمت بازار می فروشد؟

شریعتی خاطرنشان کرد: موارد ذکر شده در حال حاضر بر بازار سرمایه حاکم است. و می توان گفت شرایط مثبتی که امروز رخ داد متاثر از اتفاقات کوتاه مدت بود و بازار امیدوار شد.

وی ادامه داد: بحث بازنگری در دستورالعمل پالایش و ارتقای خودروها دور از انتظار نیست و اینکه برای ما پیشینه ای اعمال شود نه عقلانی است، نه شرعی و نه اخلاقی شرایط شناسایی مابه التفاوت ارزی بانک ها و به همین دلیل وتجارت از امروز با رشد ۱۷ درصدی آغاز به کار کرد و بانک ملت و صادرات نیز خریدهای قابل توجهی را به ثبت رساندند.
با این حال، مشکلات اساسی بازار همچنان پابرجاست.

شریعتی گفت: اگر فردا محدودیت دو درصدی دامنه نوسان باقی بماند، خط خرید بسیار قوی تری نسبت به امروز پدید خواهد آمد. اما با بازگشایی دامنه، این اتفاق نخواهد افتاد و بازار فردا به سرعت به تعادل صفر خواهد رسید و با باقی ماندن مشکلات اساسی بازار، افزایش وزنی آن منفی خواهد بود. بانک مرکزی اقدامات ریاضتی، کاهش نرخ سود و کاهش نرخ سود بانکی را آغاز کرده است، در حالی که این اقدام تسهیلاتی برای رفع یک بیماری داخلی است. سیستم بانکی فاقد نقدینگی است و برای جذب سپرده در حال رقابت است.

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: پرداخت ۹۵۰ حمت مطالبات پیمانکاران از طریق اوراق دولتی باعث می شود پیمانکارانی که چندین سال است نتوانسته اند مطالبات خود را دریافت کنند حداقل برای تامین هزینه های جاری خود اقدام به فروش اوراق بدهی کنند.

خطاب به جناب آقای بانک مرکزی و سازمان بورس/احتمال کاهش سود صندوق های بازنشستگی بر دوش سازمان بورس

شریعتی تصریح کرد: از یک سو بانک مرکزی و سازمان بورس قبل از فروش اوراق، توجهی به این موضوع نداشتند که منابعی در صندوق‌های اوراق وجود ندارد که بتواند حداقل ۲۰ یا ۳۰ درصد از این اوراق را خریداری کند. کمبود این منابع یک افزایش طبیعی قیمت است. بانک مرکزی تمایلی به مداخله در کنترل اوراق وام مسکن و تامین نقدینگی بانک ها برای جلوگیری از رقابت برای جذب سپرده ندارد. از سوی دیگر سازمان بورس سعی می کند نرخ سود وام مسکن را زیر ۳۵ درصد نگه دارد و بیش از این نرخ را ابطال می کند. علاوه بر این، طرف‌های قرارداد تمایل به فروش و خریداران تمایلی به خرید ندارند و سازمان بورس به صندوق‌های بازنشستگی برای خرید سهام فشار می‌آورد که منابع این صندوق‌ها را به خطر می‌اندازد و باعث می‌شود در آینده سود احتمالی این صندوق‌ها از بین برود. بر دوش این سازمان است. این بحران با ایجاد بحران دیگری در آینده قابل حل نیست.

ادامه روند صعودی به ثبات شرایط عمومی بستگی دارد

وی تاکید کرد: مشکلات اصلی بازار سرمایه هنوز حل نشده است، بنابراین می توان گفت که روند صعودی ادامه خواهد داشت و احتمال کاهش قیمت در بازار کم است اما برای افزایش این قیمت باید منتظر ثبات شرایط و انتخاب دولت جدید باشیم.

شریعتی درباره بازگشت نوسانات به حالت عادی گفت: زمانی که متغیرهای اقتصادی از رشد بازار حمایت نمی کنند، طبیعی است که برای جلوگیری از افت بازار تلاش کنیم زیرساخت ها را تغییر دهیم. بازگشت دامنه نوسان به حالت قبلی بدون تغییر در حجم پایه، اختلاف در دوره تقریبی ۱۵ فروردین تنها پس از مرگ رئیس جمهور ایجاد می شود و بازار دوباره دچار رکود می شود.

وی افزود: احتمال بازگشت دامنه نوسان به حالت عادی وجود دارد که البته دلیل حفظ این محدودیت ابهامات موجود است که همچنان پابرجاست و رفع نشده است. باید در نظر داشت که دولت جدید و تیم و طرز فکر اقتصادی، میزان اجرای وعده های نامزدها و برنامه های آنها برای سیاست پولی و خارجی نامشخص است.

منطقی است که دامنه نوسانات را تا رفع ابهامات محدود کنیم

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در صورتی که سازمان نتواند با افزایش حجم مبنا، محدوده نوسانات را باز کند، باید تا پایان مرحله مناظره و مشخص شدن ذهنیت اقتصادی نامزدها، حد دامنه نوسان حفظ شود. منطقی است که دامنه نوسانات را تا رفع عدم قطعیت ادامه دهیم و ریسک بازار آنقدر بالا باشد که باز کردن ناگهانی دامنه نوسان منطقی نباشد.