نامه رئیس اتاق ایران به پزشکیان؛ نگران وقفه تامین نهاده‌ها هستیم
مدتی است که مشکل تامین نهاده های کشاورزی به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. برهمین اساس رئیس اتاق ایران اخیرا در نامه ای به مسعود بیزیکیان خواستار حل این مشکل شده است. حسن زاد همچنین از نگرانی خود درباره اختلال یا مشکل در تامین نهاده های کشاورزی و کمبود نقدینگی برای ترخیص نهاده های وارداتی از گمرک نوشت.
در متن نامه صمد حسن زاده، رئیس اتاق ایران به مسعود مزکیان رئیس جمهوری ایران آمده است: تولید محصولات زراعی، باغی، دام، طیور و آبزیان و همچنین دستاوردهای مشخص شده در اهداف پیش‌بینی شده در برنامه‌ها و اسناد بالادستی بستگی به اجرای نهاده‌ها و عوامل تولید از جمله تامین، توزیع و مصرف به موقع نهاده‌هایی مانند بذر، کود، سموم، ابزار آلات و موارد مشابه دارد. اگر اقلام ذکر شده به موقع تهیه و در دسترس قرار نگیرد، بدیهی است که منجر به کاهش چشمگیر تولید خواهد شد.
وی می افزاید: به عبارت دیگر تداوم و افزایش تولید برخی از محصولات نیاز به تهیه و مصرف به موقع این نهاده ها و استفاده از این نهاده ها پس از مدت معقول حتی در مقادیر بیش از نه تن دارد و آن را به خطر می اندازد. تأثیر مثبتی بر تولید ندارد، اما می تواند آسیب قابل توجهی به کمیت و کیفیت محصولات وارد کند. به عنوان مثال مصرف کودهای حاوی عنصر فسفر حدود ۶۵۰۰۰۰ تن در سال و حدود ۲۵۰۰۰۰ تن پتاس باید در فصل آماده سازی خاک و قبل یا حداکثر همراه با کاشت در ناحیه رشد ریشه صورت گیرد. در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد خاک های کشور دارای فسفر کمتر از حد لازم هستند و در صورت عدم استفاده قطعاً تولید در فصل آینده کاهش می یابد. عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان عبارتند از: نیتروژن، فسفر، پتاسیم به عنوان عناصر اصلی (ماکرو) و عناصر دیگر مانند آهن، منگنز، روی و غیره (ریزعناصر).
حسن زاده می نویسد: در چهار سال منتهی به ۱۴۰۱ حدود ۲ میلیون تن کود ازته (عمدتاً کود اوره تولید داخل)، حدود ۳۰۰۰۰۰ تن کود فسفر، ۱۵۰۰۰۰ تن کود پتاس به صورت کوددهی داخلی تولید شد از کودهای شیمیایی (به جز اوره) حداکثر ۵۰۰۰۰ تن فسفر و ۵۰۰۰۰ تن پتاسیم و مابقی وارداتی است. تولید حدود ۱۱۰ میلیون تن محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای و همچنین تولید حدود ۱۱ میلیون تن شیر و حدود ۹۰۰ هزار تن گوشت قرمز مرهون تامین این کودها بوده است.
وی می افزاید: هر ساله پژوهشکده خاک و آب یکی از قدیمی ترین موسسات تحقیقاتی است. وی بر اساس طرح کشت و سطح باغات و گلخانه ها و سایر مصارف، نیاز کشور به کود را از طریق کتب انواع کودها، مناطق و فرآورده ها تبیین و اعلام می کند. بر این اساس زمین های کشاورزی کشور در سال جاری به حدود ۷ میلیون تن کود نیاز دارند. امسال با وجود هشدارهای متعدد، تا پایان خردادماه تنها ۸۳ هزار تن کود از واردات تحویل شد که تحویل حدود ۲ میلیون تن کود نیتروژن از مبادی داخلی به دلیل نیاز به دسترسی به موقع و آسان بعید به نظر می رسد که با پایان یافتن به پایان رسید. اخباری مانند افزایش قیمت همانطور که می بینید تامین این نهاده های کشاورزی با چالش جدی مواجه است. یکی از دلایل اصلی کم بازدهی محصولات کشاورزی در کشور مصرف کم کودها (کمتر از مقادیر توصیه شده) و عدم رعایت مناسب بودن انواع آن است. این بدان معناست که برای هر محصول باید مقدار مشخصی از هر گروه کود اساسی مصرف شود. اگر مصرف عنصری هم از نظر زمانی و هم از نظر کمیت کمتر یا بیشتر از بقیه باشد. آنها اثر مطلوب را ندارند.
رئیس اتاق ایران می گوید: بذر مهمترین نهاده در تولیدات کشاورزی (شامل محصولات زراعی، باغی و دامی، طیور و آبزیان) است و عوامل دیگری نیز تحت تأثیر آن قرار دارند. این ورودی تبلور ترکیب ژنتیکی و واحد اصلی وراثت از نسلی به نسل دیگر است. بنابراین دسترسی به ارقام و نژادهای مناسب و بذر آنها در هر منطقه یکی از مهمترین دلایل افزایش تولید و بهره وری است. فصل تابستان در حالی به اواسط خود نزدیک می شود که بر اساس آمار سازمان گمرک در سه ماهه نخست امسال تنها یک هزار و ۶۶۱ تن بذر وارد کشور شده و تقریبا تمامی بذرها در وضعیت نامناسبی قرار دارند.
وی خطاب به پزشکان می نویسد: با وجود اینکه در آستانه فصل رشد هستیم، اما تامین نهاده های کشاورزی در ماه گذشته کفایت نمی کند و فاصله پیش بینی شده در کسری واردات منجر به کمبود و هزینه های بالا شده است. از ورودی ها برای پرونده های در حال رسیدگی سال گذشته، این رقم اکنون ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار (۵۰ میلیون دلار تا ۶۰ میلیون دلار) است. برای بذر، ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار برای آفت کش ها و بقیه برای کودها) برای ترخیص کالا مورد نیاز است. باید در نظر داشت که برای تامین نهاده های تولید مستمر، حدود ۸۰۰ میلیون دلار (حدود ۲۰۰ میلیون دلار برای بذر، حدود ۲۰۰ میلیون دلار برای آفت کش ها و حدود ۴۰۰ میلیون دلار برای کودها) نیاز است. این مشکل از ابتدای سال تاکنون حل نشده است.
حسن زاده می گوید: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نگرانی عمیق خود را از تامین و تامین نهاده های کشاورزی و تاثیر منفی عدم مصرف به موقع اعلام می کند. به منظور جلوگیری از کاهش تولید و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن، خواهشمندیم اجرای اقدامات مناسب در اولویت ویژه قرار گیرد. بدیهی است حفظ آرامش بازار حاصل اقدامات و تلاش‌های تولیدکنندگان، فعالان اقتصادی و شرکت‌های بخش کشاورزی خواهد بود که در معرض خطر تولید و عرضه به‌موقع محصولات حیاتی جامعه است.
