«نرخ سبد معیشت» ۲۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان؛ حداقل دستمزد باید بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد

فرامرز توفیقی گفت: آنچه مهم است افزایش دستمزد پایه کارگران به میزان سبد معیشت یا حداقل به میزان تاثیر تورم بر سبد معیشت است. برای اینکه اثر تورم با افزایش دستمزد از بین برود، پایه حقوقی کارگران باید حداقل به ۲۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برسد.

افق میهن به نقل از ایلنا، در سومین جلسه کمیته دستمزد، دستمزد منطقه ای به اتفاق آرا از دستور کار خارج شد. مقرر شد دستمزد کشوری مانند گذشته ادامه یابد. اما سوال اینجاست که حداقل دستمزد امسال چقدر باید افزایش یابد تا کارگران در معیشت خود بیشتر از این افت نکنند. قانون چه می گوید و حداقل نرخ «سبد معیشت خانواده های کارگری» چقدر است؟

فرامرز توفیقی (فعال کارگری) در رابطه با بحث دستمزد ۱۴۰۳ گفت: خروجی کمیته مزد این بود که فعلاً مزد منطقه از برنامه حذف شود. به نظر من وقتی اعضای این کمیته آمار را دیدند و محاسبات را انجام دادند و پایه دستمزد ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی را برای سال جاری کنار گذاشتند، دیدند که اصلا امکان اجرای دستمزد منطقه ای وجود ندارد. در واقع متوجه شدند که حتی در کم هزینه ترین مناطق ایران هم نمی توان با دو یا سه برابر این حقوق زندگی کرد.

چالش های تورم رسمی

وی افزود: استناد آقایان برای افزایش حقوق، نرخ تورم رسمی است و می دانیم که در زمینه تورم رسمی، نهادهای دولتی سعی کرده اند آمارها را عمدا پایین بیاورند. اولین قدمی که برداشته اند تغییر سال پایه محاسبه تورم به ۱۴۰۰ است. و جالب اینکه مولفه های موثر بر سبد تورمی مرکز آمار و وزن این مولفه ها با وجود فشار زیاد کارگران و کارشناسان اعلام نشد. حتی در دولت احمدی نژاد هم این مولفه ها اعلام شد اما امروز نمی دانیم سبد تورمی مرکز آمار با چه اقلامی پر شده و این اقلام چگونه وزن می شود.

این فعال کارگری با بیان اینکه «معمولاً تغییر سال پایه تورم با هدف پوشش تغییرات الگوی مصرف مردم انجام می شود»، افزود: با این حال اطلاع رسانی از این تغییر الگوی مصرف و دلایل ایجاد تغییر سال پایه تورم منتشر نشده است. باید بدانیم که تغییر سال پایه به تنهایی نرخ تورم را بین ۳.۵ تا ۴ درصد کاهش می دهد.

توفیقی عدم اعلام میانگین ماهانه اقلام خوراکی تاثیرگذار در سبد مصرفی را از دیگر نقاط ضعف اطلاعاتی دانست و گفت: مرکز آمار مدتی است که میانگین نرخ ماهیانه اقلام مصرفی را منتشر نکرده است. یعنی نمی‌توانیم دلیل محکم و مستدلی داشته باشیم که ارزان‌ترین قیمت گوشت در کشور یا گران‌ترین گوشت چقدر است. در رابطه با قیمت مسکن نیز آمارها قطره قطره منتشر شده و سعی شده آمار واقعی سهم مسکن از سبد هزینه خانوارهای ایرانی ارائه نشود.

نرخ سبد معیشتی خانوارهای کارگری

امروز حداقل نرخ سبد معیشت خانوارهای کارگری در تهران و شهرستان ها چقدر است؟ توفیقی در پاسخ به این سوال گفت: در حال حاضر با احتساب سهم مسکن، پرتفوی معیشت در کلان شهرها به ۲۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و در شهرهای کوچک به ۲۲ تا ۲۳ میلیون تومان رسیده است. شکل ها، نمودارها و فرمول ها همه وجود دارد. هر شخص یا سازمانی که بخواهد می توانم داده ها و اطلاعاتی را در اختیار آنها بگذارم تا خودشان محاسبه کنند.

به گفته این فعال کارگری، محاسبه سبد معیشت در کمیته دستمزد نسبت به سال گذشته دچار انحراف شد زیرا محاسبات غیرواقعی انجام شد و سبد کالری مصرفی صرفا به منظور اعداد و ارقام و کاهش نرخ نهایی زیر سوال رفت.

حداقل دستمزد چقدر باید باشد؟

وی ادامه داد: با تمام این اوصاف سال گذشته در کمیته حقوق و دستمزد نرخ سبد معیشت به صورت غیرواقعی حدود ۱۴ میلیون تومان محاسبه شد. در روزهای اخیر مدیران اقتصادی دولت، تورم ماه امسال را ۴۳.۷ درصد اعلام کردند. بنابراین، اگر این تورم ۴۳.۷ درصدی را که چندان واقعی نیست، در سبد معیشت سال قبل اعمال کنیم، به این نتیجه می رسیم که اثر تورم بر سبد معیشت ۶.۲ میلیون تومان است؛ بنابراین اگر این تورم ۴۳.۷ درصدی باشد، آن هم چندان واقعی نیست. در واقع با فرض صحت آمار رسمی باید ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به سبد مصنوعی ۱۴ میلیون تومانی پارسال اضافه کنیم که نتیجه آن ۲۰ میلیون تومان است.

به گفته توفیقی، با در نظر گرفتن این داده ها، حداقل دستمزد کشوری براساس ماده ۴۱ قانون کار که به صراحت می گوید حداقل دستمزد باید به گونه ای باشد که حداقل هزینه های زندگی را پوشش دهد، حداقل باید ۲۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان باشد.

وی تاکید کرد: با این حساب ما کارگران حداقل ۲۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به دولت و کارفرما بدهکار هستیم و حداقل دستمزد سال ۱۴۰۳ باید حداقل معادل این رقم تعیین شود.

این فعال کارگری با بیان اینکه امروز قیمت هر کیلو گوشت گرم در بازار ۱۳ درصد حداقل دستمزد یک کارگر است، افزود: اگر کارگری بخواهد فقط یک کیلو گوشت گرم بخرد باید هزینه کند. ۱۳ درصد حداقل دستمزد ماهانه اش! در نتیجه با ادبیاتی بسیار ساده و با نشان دادن این حقایق اساسی می توان ثابت کرد که افزایش ۱۰۰ درصدی حقوق هم جوابگو نیست.

چالشی به نام «عدالت دستمزد»

توفیقی در ادامه به بحث «عدالت دستمزد» پرداخت و گفت: سال گذشته آقای صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از افزایش اندک دستمزد کارگران دفاع کرد و گفت که به دنبال عدالت مزدی هستیم. و بنابراین دستمزد کارگران باید برابر با حقوق آنها باشد. افزایش تعداد کارکنان؛ باید از آنها خواست فیش حقوقی یک کارمند دولت را فاش کنند تا بدانیم آیا کارگران از مزایای کارمندان برخوردارند؟ آیا وزیر کار نمی‌داند که در بسیاری از کارگاه‌ها به کارگران همان مزایا شامل حق مسکن و خواربار نمی‌پردازند و دستمزد کارگر فقط دستمزد پایه است؟!

وی در پایان افزود: در این راه آنچه مهم است افزایش دستمزد پایه کارگران به اندازه سبد معیشت و یا حداقل به اندازه تاثیر تورم بر سبد معیشت است. برای اینکه اثر تورم با افزایش دستمزد از بین برود، پایه حقوق کارگران باید حداقل به ۲۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برسد. اما آیا دولت با چنین چیزی موافق است؟ بعید می دانم.