هرودوت: سربازان یونانی در جنگ با ایرانیان با شنا گریختند؛ اما شنا جزو ورزش‌های المپیک باستان نبود، چرا؟
ورزشکارانی مانند مارک اسپیتز و مایکل فلپس، دو شناگر مشهور آمریکایی، ممکن است از بزرگترین قهرمانان تاریخ المپیک مدرن باشند، اما اگر آنها در دوران یونان باستان زندگی می کردند، مهارت های آنها در طول بازی های المپیک مورد ستایش قرار نمی گرفت.
در واقع، در هیچ نقطه ای از تاریخ بازی های المپیک باستان، هیچ نشانه ای وجود ندارد که شنا به عنوان یک ورزش حرفه ای در این بازی ها شناخته شود. در حالی که بیشتر یونانی ها می توانستند شنا کنند و حتی به توانایی خود در آب می بالیدند.
بازی های المپیک باستان بین قرن های ۸ و ۴ قبل از میلاد برگزار می شد و شامل مسابقاتی مانند بوکس و پنج گانه (دو، پرش، پرتاب نیزه، دیسک و کشتی) بود.
آن وقت اگر قرار بود به کسی توهین کنند، می گفتند فلانی نه خواندن بلد است و نه شنا بلد است. که نشان می دهد مهارت در آب یک ویژگی مهم محسوب می شود.
با این حال، مورخان دقیقاً نمی دانند که چرا این ورزش هرگز در بازی ها گنجانده نشده است.
فعالیت های ورزشی و نظامی
برخی از محققان این فرضیه را مطرح کرده اند که از آنجایی که شنا یک فعالیت نظامی محسوب نمی شد، جایی در بازی های المپیک نداشت. زیرا ورزش های المپیک شامل رشته هایی بود که در میدان جنگ مفید بودند.
با این حال هرودوت مورخ مشهور یونانی شرح داده است که چگونه سربازان این کشور در جنگ با ایرانیان توانستند با شنا از قتلگاه نجات پیدا کنند و به مکانی امن برسند.
گزارش های دیگر نیز حاکی از آن است که در طول جنگ پلوپونز (جنگ هایی که بین سال های ۴۳۱ تا ۴۰۴ قبل از میلاد بین اسپارت و آتن رخ داد و در نهایت باعث نابودی آتن و نابودی تمدن آن شد) از شناگران برای رساندن آذوقه به اسپارتی های محاصره شده استفاده می شد. مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین بسیاری از ورزش های المپیک باستانی (مانند پرش ارتفاع و دیسک) ارتباط چندانی با جنگ نداشتند و عموماً در تمرینات نظامی منظم گنجانده نمی شدند.
ورزش برای طبقه کارگر
دکتر ادوارد کلایتون از دانشگاه مرکزی میشیگان، با رد نظریه «ماهیت نظامی» ورزش های المپیک باستان، در مقاله ای جدید می نویسد: «شنا در بازی های المپیک باستان وجود نداشت، زیرا تصور می شد که ماهیگیران یا غواصان صدف همیشه برنده می شدند. این مسابقات؛ یعنی مردانی که از شنا امرار معاش می کردند».
به گفته وی، در آن زمان بازی ها چیزی فراتر از یک مهارت ورزشی بود و در واقع فرصتی را برای شرکت کنندگان فراهم می کرد تا زیبایی و تعالی روح خود را به نمایش بگذارند. مشخصه ای که به آرته معروف بود و در اندیشه یونان باستان به معنای «عالی» از هر نوعی بود.
او می نویسد: «بنابراین ورزشکاران باید از خانواده هایی می آمدند که دارای این «آرته» بودند، و در آتن، این به معنای تعلق به اشراف بود. در حالی که ماهیگیران و دیگرانی که به عنوان بخشی از شغل خود شنا می کردند، متعلق به طبقه کارگر معروف به “باناووسی” بودند.
افرادی مانند ارسطو نیز در نوشته های خود خاطرنشان کردند که فعالیت های طبقه کارگر به جای اینکه یک مرد را به «کمال» برساند، هم جسم و هم روح او را تحقیر می کند و عموماً پذیرفته شده بود که هیچ ورزشکار واقعی نمی تواند برای منافع اقتصادی استفاده کند.
ادوارد کلایتون می نویسد: «در آن زمان غیرقابل تصور بود که یک رویداد ورزشی را با فعالیتی که برای پول انجام می شد، یا کاری که شخصی برای امرار معاش انجام می داد مرتبط کرد.»
علاوه بر این، یونانیان باستان معتقد بودند که “ارته” در زیبایی ظاهری یک مرد منعکس می شود و نمایش این کیفیت بدنی جزء حیاتی همه ورزش های المپیک است.
به همین دلیل به گفته ادوارد کلیتون، ورزشکاران در بازی های المپیک باستانی برهنه به رقابت پرداختند تا برتری بدنی آنها به وضوح برای تماشاگران قابل مشاهده باشد.
به گفته وی، این یکی دیگر از دلایل عدم حضور شنا در بازی های المپیک باستانی بود. زیرا این مسابقات در آب برگزار می شد و به این ترتیب اجساد شناگران از دید تماشاگران پنهان می ماند.
منبع: یورونیوز
