هزاران تن چای فاسد، دبش دیگری می‌شود | چای سنواتی در حال خروج از انبارهاست

مدیرعامل اتحادیه چایکاران توضیح می دهد که اکنون که پرونده دباش در حال بررسی است، دغدغه مهم بعدی کشاورزان چای غیرقابل نوشیدن و تاریخ مصرف گذشته است.

افق میهن به نقل از اعتماد، علاوه بر مفاسد مالی «دباش» دو نکته دیگر نیز وجود دارد که برای جلوگیری از این گونه مفاسد باید مورد توجه قرار گیرد.

چای سناواتی (که بیشتر آن در استان گیلان ذخیره می شود و از انبارها خارج می شود) و چای پاکسازی سریلانکا.

چای یکساله به چایی گفته می شود که در دو نوبت (سالهای ۷۹-۸۲) و (۸۶-۸۸) در انبارها نگهداری شده باشد و با توجه به اینکه تاریخ انقضا چای ۳ سال است. غیر قابل آشامیدن است و فقط می تواند به عنوان کمپوست یا صادرات صنعتی (رنگرزی برای محصولات آرایشی و بهداشتی، استخراج تئین یا کافئین که کشورهای محدودی این فناوری را دارند) استفاده شود. (تصاویر شماره یک)

بر اساس نامه سال ۱۳۹۳ سازمان غذا و دارو، صادرات چای صنعتانی فقط به کشورهای غیر همسایه و کشورهایی که به ایران صادرات ندارند مجاز است. (تصویر شماره دو)

در گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس در ۸ اردیبهشت در سال ۱۳۹۸ در خصوص موضوع تعیین تکلیف چای یکساله (چای یکساله که در اختیار بانک ملی بوده) آمده است: بر اساس گزارش سازمان بازرسی کل کشور، خارج از ۳۰۰۰ تن چای فروخته شد، حدود ۱۴۳۰ تن صادر شد و گمرک از قدمت آن مطلع نشد. است. (تصاویر شماره سه)

با بیان این مقدمه به آنچه که بیشترین حساسیت ها را نسبت به چای صنعتانی ایجاد کرده است می پردازیم که وجود مقادیری از این چای در واردات دباش است که در گمرک توقیف شده است. یعنی یک بار به صورت صنعتی صادر شده و دوباره به صورت چای خارجی وارد شده است!

مدیرعامل اتحادیه چایکاران و نایب رئیس صندوق حمایت از توسعه چای کشور در گفت و گو با «اعتماد» با بیان اینکه اکنون که پرونده دباش در دست بررسی است، مهمترین و بعدی دغدغه کشاورزان این است که چای غیرقابل نوشیدن است و تاریخ انقضای آن گذشته است.» این چای باید به کشورهایی صادر شود که فناوری لازم برای مصارف صنعتی را دارند، اما الان به شما می گویم که حدود ۵۱ تن از آن از گمرک مشهد به کشوری که فاقد این فناوری است صادر شده است و این دو ضربه سنگینی به مردم است. صنعت چای کشور بازدید:

۱- کشاورزان ما از بهار حدود ۵۰۰ میلیارد تومان از کارخانه ها بدهکار هستند. ما می گوییم به دولت بدهکار هستیم زیرا خرید برگ سبز بر اساس مصوبه مجلس و دستورالعمل سازمان برنامه و بودجه توسط دولت انجام شده است. چطور امروز ۵۰۰ میلیارد تومان دولت به ما بدهکار نیست؟ پرداخت و با کارخانه ها خود تسویه حساب کنید!

۲- حدود ۱۸۰۰۰ تن از این چای سالیانه موجود است که اگر این چای بدون نظارت وارد بازار (چرخه صادرات) شود، این روند مشکل دیگری ایجاد می کند.

وی همچنین توضیح داد: این چای در انبارهای شهرهایی مانند صومعه سرا و چمخاله نگهداری می شود و حدود ۱۸ تا ۲۰ سال با رطوبت بالای ۱۰۰ درصد باقی مانده است که به عنوان مثال باید به کشورهایی که صنایع تبدیلی دارند صادر شود. چین یا هلند که این صنعت را دارند به کشورهایی که این صنعت را ندارند صادر نشود و در نهایت یا به صورت چای خوراکی مصرف شود یا بزک و به ایران برگردد مگر دباش این کار را نکرد چای های ذخیره شده سال ۸۶ باید طبق مصوبه دولت کمپوست شود، اما برخی از آنها با اسکورت و مراقبت ویژه حذف شدند و اگر بدون ضوابط صادر می شدند که شواهد نشان می دهد بدون توجه به دستورالعمل، با صادرات این چای به کشورهای همسایه انجام می شود. در واقع به دلیل بی کیفیتی و فساد این چای ها، بازارهای خارجی نیز از ما دور می شوند و سوال مهم این است که مجوز صادرات را چگونه گرفتیم؟

امید شرایط بازار چای داخلی را در سال آینده بحرانی پیش بینی کرد و گفت: کارخانجات هر ساله (بیش از نرخ مصوب تضمینی) به کشاورزان مشوق پرداخت می کردند و چایکاران با انگیزه به زمین های زراعی خود می رفتند و به این فکر می کردند. افزایش تولید با کاشت مجدد اما امسال هنوز تقاضای اولیه خود را دریافت نکرده اند و نمی دانند سال آینده چه خواهد شد و از طرفی افتتاح انبارهای چای صنعتانی در این زمان ضربه دیگری به این امر خواهد بود. صنعت و استاندار گیلان باید وارد عمل شود و موقتاً از این امر جلوگیری کند.

بورس چای سریلانکا

از ابتدای سال تا پایان آبان در این ماه ۶۶۷۲ تن چای از سریلانکا وارد کشور شد آبان در این ماه این رقم ۱۶۲۱ تن بوده که بر اساس گزارش ها در این ماه چای وارد شده است. آبان، از محل تخلیه روغن. به گفته مدیرعامل اتحادیه کارخانجات چای شمال کشور، «امتیاز واردات چای از سریلانکا تحت عنوان وزارت جهاد کشاورزی به اتحادیه بازرگانان و واحدهای بسته بندی کشور داده شده است. زمانی که سفارش سریلانکا ثبت می شود، چون تسویه شده است، نیازی به انتظار برای تامین ارز از سوی بانک مرکزی نیست و نکته مهم دیگر این است که خریداران چای سریلانکا الزامی ندارند. برای رعایت سفارش ۲ کیلویی چای خارجی در مقابل خرید یک کیلو چای داخلی توضیح می دهد: ثبت سفارش واردات چای خارجی در مقابل خرید چای داخلی راهی برای تنظیم بازار بود که متاسفانه نشد. درست انجام شد و راهی بود که تجار چای ایرانی بخرند تا ما به عنوان تولیدکننده چای خود را بفروشیم.» امروز ما به سازمان چای بدهکار هستیم و دولت به چایکاران بدهکار است، زیرا برگ سبز توسط دولت تضمین شده خریداری شد.»

سوال مهم این است که دلیل این اولویت بندی چه بوده است؟!

صادق حسنی توضیح می دهد: سازمان چای کشور با وجود اینکه یک سازمان کاملا تخصصی است اما در بسیاری از موارد مانند تنظیم بازار، واردات و صادرات نقشی ندارد و سازمان های زیادی درگیر هستند و یکی از درخواست های ما از آقای مخبر این است که اینکه برای جلوگیری از اتفاقات مشابه اخیر، کلیه امور چای متمرکز و در اختیار سازمان چای کشور قرار گیرد، موضوع مهم دیگر کنترل واردات است که باید در حدی باشد که به تولید داخلی لطمه ای وارد نکند. تنظیم واقعی بازار به این معناست و در ادامه باید واردات نظارتی انجام شود چای باید طبق قانون توسط سازمان غذا و دارو، استاندارد و انرژی اتمی بررسی و پس از تایید ترخیص شود.اما محموله این شرکت خاص فقط در کانال سبز چک می شود (در خبرگزاری میزان هم نوشتند) و به جای اینکه چای ۱۴ دلاری ارز بگیریم و چای ۲ دلاری بیاوریم، باید کنترل دقیق قیمت انجام شود!