پارکینگ ۲۸۰ همتی بازار پول پر شد | آیا طرح جدید سپرده‌گذاری تمدید می‌شود؟
پیگیری ها نشان می دهد که تا چهارمین روز از عرضه ۳۰ درصدی اوراق گواهی سپرده، پذیرش به ۹۸ درصد رسیده است. گزارش های میدانی روز چهارم نیز حاکی از آن است که اکثر بانک ها اعلام کردند سقف سپرده گذاری تکمیل شده و هنوز ابلاغیه جدیدی برای تمدید این طرح ارائه نشده است.
افق میهن به نقل از دنیای اقتصاد، در حالی که کمتر از یک هفته از ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر صدور گواهی سپرده ویژه با نرخ سود ۳۰ درصد می گذرد و بانک ها در صدد انتشار این اوراق هستند. حدود ۴ روز است که گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از شعب بانک ها حاکی از آن است که اکثر بانک ها صدور گواهی سپرده را متوقف کرده اند. علت این توقف استقبال گرم سپرده گذاران از این طرح بوده و بسیاری از شعب پایان ظرفیت تخصیص یافته برای صدور گواهی سپرده را اعلام کرده اند. صدور گواهی سپرده با نرخ ۳۰ درصد می تواند در مهار انتظارات تورمی موثر باشد. بر اساس آخرین گزارش ها حدود ۹۸ درصد از این گواهی ها صادر شده است.
به نظر می رسد رعایت این سیاست سه پیام برای سیاست گذاران و اقتصاد داشت. اولا علیرغم برخی اظهارنظرها، استقبال از این طرح قابل توجه بود و بسیاری از بانک ها پس از رسیدن به سقف، مشتریان را رد می کنند. موضوع دوم این است که به نظر می رسد این سیاست در تثبیت فضای کلان اقتصادی و جلوگیری از خروج پول از بازار پول و ورود به بازار دارایی موفق بوده و از سوی دیگر اختلالی در بورس ایجاد نکرده است. نکته سوم این است که این احتمال وجود دارد که با این سیاست شرایط برای ادامه نرخ سود ۳۰ درصدی فراهم شود و این سیاست به سایر نرخ ها نیز سیگنال بدهد. حال سوال بسیاری از مردم در روز گذشته این است که آیا این سیاست تمدید می شود یا موقتی است؟ است؟ به نظر می رسد بانک مرکزی طی روزهای آینده به این سوال در قالب اطلاعیه ای پاسخ دهد.
آیا سقف ۲۸۰ همتی تمام شده است؟
اواسط هفته گذشته روابط عمومی بانک مرکزی از تصمیم جدید این نهاد در خصوص نرخ سود یکی از ابزارهای موجود در اختیار بانک ها خبر داد. بر این اساس اعلام شد دستورالعمل صدور گواهی سپرده ویژه به شبکه بانکی ابلاغ شده است و بانک ها می توانند برای تامین سرمایه در گردش طرح های زودبازده اقدام به انتشار اوراق کنند. بر اساس این اطلاعیه، علاوه بر سود ۳۰ درصدی، در پایان مهلت مشارکت، سود قطعی نیز به خریداران این گواهی سپرده در شعب بانک ها پرداخت می شود. اندکی پس از اعلام این خبر، سهمیه اختصاص یافته از سوی بانک مرکزی برای این طرح ۲۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام شد. این طرح معاف از مالیات و بدون محدودیت واریزی بوده و در تمامی شعب بانک ها قابل بازخرید می باشد. همچنین صاحبان این اوراق می توانند از آن به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات استفاده کنند. تاریخ شروع عرضه این گواهی توسط بانک ها ۲۱ بهمن ماه اعلام شد و این روند به مدت هفت روز کاری ادامه داشت. اما بررسی ها نشان می دهد که احتمالا این سقف تمام شده یا در ایستگاه انتهایی قرار گرفته است.
در شعب بانک ها چه می گذرد؟
گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» پس از گذشت ۴ روز از آغاز فرآیند صدور گواهی سپرده ویژه با سود علی الحساب ۳۰ درصد حاکی از آن است که اکثر شعب پس از اعلام ظرفیت تکمیل شده، صدور گواهی سپرده جدید را متوقف کرده اند. تکمیل و سهمیه اختصاص یافته به این طرح به اتمام رسیده است. بر این اساس به گفته یکی از کارمندان یکی از شعب بانک پارسیان، هر شعبه این بانک سقفی برای صدور گواهی سپرده دارد که قبلا برای تمامی شعب تکمیل شده است. بانک پاسارگاد تنها بانکی بود که در پاسخ به خبرنگار «دنیای اختاز» با بیان اینکه صدور اوراق گواهی سپرده ویژه در این بانک ادامه دارد، اظهار داشت: بانک پاسارگاد تنها بانکی بود که در پاسخ به خبرنگار «دنیای اختاز» اعلام کرد که صدور گواهی سپرده ویژه در این بانک ادامه دارد. اما وی حداقل مبلغ برای صدور این گواهی را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرد. یکی از کارمندان یکی از شعب بانک ملی نیز از توقف صدور گواهی سپرده در این بانک خبر داد.
یکی از کارکنان شعب بانک ملی با تاکید بر اینکه سقف گشایش سپرده با سود ۳۰ درصد تکمیل شده است، از ابلاغیه جدیدی مبنی بر پرداخت سود با نرخ جدید کمتر از ۳۰ درصد خبر داد. معاون سپرده های این شعبه هر چند اظهار بی اطلاعی از این موضوع کرد اما به کسانی که برای افتتاح حساب مراجعه کردند تاکید کرد تا پایان روز یکشنبه حساب خود را افتتاح کنند. چون معلوم نیست نرخ سود فردا چقدر خواهد بود. وی همچنین در پاسخ به یکی از مراجعین که در مورد عدم درج نرخ سود در گواهینامه خود سوال کرده بود، گفت: به دلیل تغییر نرخ ها در پایان روز یکشنبه، نرخ سود در گواهی درج نمی شود.
بانک ملت و شهر از دیگر بانک هایی بودند که از توقف صدور گواهی سپرده با سود ۳۰ درصدی خبر دادند. بر این اساس بانک شهر اعلام کرد که سهمیه اختصاص یافته به شعب این بانک به پایان رسیده و این بانک دیگر گواهی سود ۳۰ درصدی صادر نخواهد کرد. یکی از شعب بانک ملت نیز اعلام کرد که ظرفیت سپرده گذاری این بانک احتمالا تا ساعاتی دیگر به پایان می رسد. لازم به ذکر است که وضعیت هر شعبه بانکی با شعبه دیگر متفاوت است و همچنان احتمال ادامه صدور گواهی سپرده برخی از شعب بانک های مذکور وجود دارد. این اطلاعات بر اساس گزارش میدانی بانک ها حوالی ساعت ۱۲ ظهر جمع آوری شده است.
دماسنج انتظارات را کنترل کنید
در حالی که پیش از این بسیاری از کارشناسان نسبت به نرخ سود واقعی و ورود آن به محدوده منفی هشدار داده بودند، افزایش تورم و نرخ سود ثابت بانکی موجب تلاطم قابل توجهی در بازار دارایی و افزایش گاه به گاه قیمت ارز، طلا شده بود. و مسکن، ثبات اقتصاد کلان کشور به شدت متزلزل خواهد شد. مدت ها طول کشید تا سیاست گذار پولی تصمیم بگیرد به این وضعیت واکنش نشان دهد بهمن در ماه ۱۴۰۱ نرخ سود سپرده بانکی از ۱۸ درصد به حداکثر ۲۳ درصد افزایش یافت. این افزایش علاوه بر دیرکرد، همچنان برای کاهش شکاف بین نرخ تورم و نرخ سود اسمی کافی نبود. پس از گذشت یک سال از این افزایش، بانک مرکزی تصمیم گرفت به روشی دیگر و از طریق یکی از ابزارهای شبکه بانکی، نرخ سود را افزایش دهد; اقدامی که با توجه به استقبال گسترده آن و کاهش نرخ ارز در بازار آزاد در روزهای اخیر، به نظر می رسد تا حدودی در مهار انتظارات تورمی موفق بوده است.
به این ترتیب بخشی از وجوهی که به دلیل سود بیشتر وارد بازار دارایی شده بود، اکنون در قالب سپرده های بلندمدت بانکی با این طرح نزد بانک ها سپرده شده است. اما اظهار نظر دقیق در مورد چگونگی و چرایی اجرای این طرح مستلزم انتشار دقیق تری اطلاعات این طرح است و با اطلاعات به دست آمده از سطح شعب نمی توان برآورد صحیحی از میزان پذیرش این طرح بنابراین لازم است بانک مرکزی با اطلاعیه ای به این سوال پاسخ دهد که استقبال از این طرح چگونه بوده است؟ سوال دیگری که بسیاری از مخاطبان مطرح می کنند این است که آیا سیاست صدور گواهی سپرده با سود ۳۰ درصد ادامه خواهد داشت؟ به نظر می رسد این سیاست گامی مثبت برای کاهش فشار نرخ سود منفی بوده است و از یک سو مردم سعی کردند به جای سرمایه گذاری در بازارهای پرریسک حتی با وجود نرخ پایین شکست، از این طرح استقبال کنند. از سوی دیگر بانک ها نیز در شرایط فعلی از این طرح استقبال کردند تا اعتبار خود را در سپرده گذاری افزایش دهند.
