پس از حادثهٔ شدید در سکوی پرتاب سایوز، روسیه با بحران مأموریت فضایی روبهرو شد
در ۲۷ نوامبر، یک حادثه شدید در ایستگاه فضایی بایکونور روسیه رخ داد که توانایی این کشور برای پرتاب محموله و خدمه به فضا را متوقف کرد.
به گزارش افق میهن و به نقل از sciencealert; اندکی پس از پرتاب ماموریت سایوز-MS28 در ساعت ۰۹:۲۷:۵۷ UTC (4:27:57 صبح به وقت شرق)، تصاویر ثبت شده توسط پهپاد نشان داد که کابین نگهداری متحرک 8U216 واژگون شده و در سنگر شعله زیر سکوی پرتاب سقوط کرده است.
با وجود این حادثه، پرتاب موفقیت آمیز بود و خدمه – سرگئی کود-سورچکوف و سرگئی میخیف از روسیه و کریستوفر ویلیامز از ناسا – چند ساعت بعد به سلامت به ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) رسیدند.
مطالب مرتبط: توسعه تاریخی; Blue Origin ابتدا یک تقویت کننده در پرتاب مریخ فرود آورد
با این حال، فروریختن این کابین تعمیر و نگهداری به این معنی است که تنها سکوی پرتاب روسیه که قادر به ارسال مأموریت به ایستگاه فضایی بینالمللی است، از کار افتاده است.
اگرچه روسیه سکوهای پرتاب دیگری دارد – مانند پایگاه فضایی پلستسک در شمال، فوستوشنی در شرق دور، یا سکوی گاگارین در بایکونور – هیچ یک از آنها به ایستگاه فضایی بینالمللی دسترسی ندارند، یا قادر به پرتاب مأموریتهای سرنشین دار نیستند یا اصلاً عملیاتی نیستند.
در نتیجه روسیه تا اطلاع ثانوی قادر به پرتاب خدمه یا محموله به ایستگاه فضایی بینالمللی با فضاپیمای سایوز و پروگرس نیست.
بیانیه Roscosmos
پهپادها تصاویر واضحی از آسیب به برجک سرویس قبل و بعد از پرتاب گرفتند.
رویکاسموس در پیامی تلگرامی ضمن تایید این حادثه بر موفقیت آمیز بودن این ماموریت تاکید کرد:
“موشک فضایی بدون هیچ مشکلی پرتاب شد. فضاپیما با موفقیت در ایستگاه فضایی بین المللی پهلو گرفت. خدمه سالم و در شرایط خوبی هستند. سکوی پرتاب مانند هر پرتاب دیگری مورد بازرسی قرار گرفت.
در این بازرسی ها آسیب هایی در برخی از قسمت های سکو شناسایی شد. آسیب پس از پرتاب ممکن است رخ دهد و چنین بررسی هایی در سراسر جهان لازم است. وضعیت سکوی پرتاب اکنون در دست ارزیابی است. تمام قطعات لازم برای تعمیر موجود است و به زودی خرابی ها برطرف می شود.
کابین 8U216 چه بود و چگونه از بین رفت؟
کابین 8U216 یک سازه فلزی متحرک با وزن بیش از ۱۳۰ تن است که در هنگام آماده سازی پرتاب در زیر سکو قرار می گیرد. وظایف آن عبارتند از:
• بازرسی موتور
• برداشتن پوشش های محافظ
• نصب چاشنی ها (ابزار آتش سوزی)
این سازه در دهه ۱۹۶۰ ساخته شد و نسخه های مشابه آن هنوز در روسیه تولید می شود.
طبق گزارش تیم پرتاب، قبل از پرتاب همه چیز عادی بود و کابین پس از اتمام کار به جای خود بازگردانده شد.
اما بازرسی های پس از پرتاب نشان داد:
• اختلاف فشار بین فضای زیر سکو و محفظه ای که کابین در آن قرار دارد
• باعث بیرون کشیده شدن کابین از موقعیت و سپس پرتاب شدن داخل آتشدان – سقوط حدود ۲۰ متری شد.
همچنین ممکن است کابین به درستی در جای خود قفل نشده باشد یا قفل ها کار نکرده باشند.
برخی کارشناسان می گویند شدت آسیب به حدی است که کابین قابل تعمیر نیست و باید یا تعویض شود یا بازسازی شود.
به گفته منابع روسی، قطعات لازم در این کشور موجود است. حتی ممکن است کابینی مشابه در سایت ۴۳ پایگاه پلستسک افتتاح شود و به بایکونور منتقل شود.
این پلتفرم چه زمانی دوباره به بهره برداری می رسد؟
اتفاق نظر وجود ندارد، اما تخمین هایی بین:
• چند ماه
تا
• سه سال
متغیر است.
تفاوت در این برنامه به دو عامل بستگی دارد:
۱. اینکه آیا کابین باید تعویض شود یا خیر
۲. آیا سایر قسمت های سکو آسیب دیده و نیاز به تعمیر/تعویض دارند یا خیر
فقط بررسی مورد دوم چندین ماه طول خواهد کشید.
پس از بازسازی کابین، Roscosmos باید حداقل یک پرتاب بدون سرنشین برای تایید ایمنی آن انجام دهد.
این باعث تاخیر در ماموریت های برنامه ریزی شده شده است، از جمله:
• Progress MS-33 (21 دسامبر ۲۰۲۵)
• Soyuz MS-29 (14 ژوئیه ۲۰۲۶)
چرا لنج ها را به پایگاه دیگری منتقل نمی کنند؟
به دلیل محدودیت ها:
• Plesetsk: قادر به رسیدن به مدار ISS نیست
• Fostosheni: برای راه اندازی Progress به تغییرات گسترده ای نیاز دارد
• کوروی فرانسه: پس از خروج روسیه، دیگر قابل استفاده نیست
در نتیجه روسیه چاره ای جز تعمیر پلت فرم و تعویض کامل کابین ندارد.
پیشینه و پیامدهای سیاسی
بایکونور سابقه حوادث شدید دارد.
بدترین فاجعه ندلین در سال ۱۹۶۰ بود که طی آن:
• موتور مرحله دوم یک موشک ICBM به طور تصادفی مشتعل شد
• موشک منفجر شد
• حداقل ۵۴ نفر کشته شدند
(این آمار برای چندین دهه مخفی بود)
اما حادثه اخیر در زمانی رخ داد که روسکوسموس بیش از هر زمان دیگری آسیب پذیر است.
از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، تحریم های بین المللی به شدت بر این سازمان تأثیر گذاشته است:
• از دست دادن قراردادهای تجاری
• لغو پروژه های علمی مشترک
• خروج شرکای خارجی از ماموریت های مشترک
از جمله:
• ExoMars 2020 (با آژانس فضایی اروپا)
• Venera-D (با ناسا)
• راه اندازی گالیله، اقلیدس، و EarthCARE
این ماموریت ها قرار بود توسط سایوز راه اندازی شود، اما اکنون به شرکت های دیگر واگذار شده است.
