پیش‌بینی روند ازدواج و باروری در ایران تا سال ۱۴۰۸

رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور از افزایش میانگین سنی اولین ازدواج زنان و مردان در کشور به ترتیب ۵.۵ و ۳.۵ سال در فاصله سال های ۱۳۴۵ تا ۱۴۰۲ خبر داد.

محمدجواد محمودی سن ازدواج در ایران را یکی از عوامل مهم تغییر در وضعیت ساختاری و عملکردی خانواده دانست و افزود: هر چه سن ازدواج کمتر باشد نشان دهنده پیشرفت ازدواج در جامعه به عنوان میانگین است. سن ازدواج معمولا بین ۱۵ تا ۳۰ سال در نوسان است.

افزایش میانگین سن ازدواج مردان و زنان به میزان ۵.۵ و ۳.۵ سال

وی با اشاره به آمارهای به‌دست‌آمده از سرشماری‌های مختلف مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال، میانگین سنی ازدواج اول را در مقایسه با ۵۵ سال گذشته برای مردان حدود ۳.۵ سال و برای زنان ۵.۵ سال اعلام کرد. بر این اساس میانگین سن اولین ازدواج زنان در کل کشور در سال ۱۳۴۵ از ۱۸.۴ سال به ۲۴ سال در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت.

رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور همچنین از افزایش ۱.۶ سال میانگین سنی اولین ازدواج مردان خبر داد و گفت: میانگین سن اولین ازدواج مردان در سال ۱۴۰۲ در کل کشور ۲۸.۳ سال بوده و در سال ۱۳۹۰ ۲۶.۷ سال بود. .

محمودی در ادامه با اشاره به نرخ ناخالص ازدواج که شامل نسبت ازدواج های ثبت شده در یک سال خاص به میانگین جمعیت همان سال است، اظهار داشت: این شاخص نشان دهنده ازدواج های یک جامعه در مقایسه زمان و نشان دهنده نوسانات آن است. تعداد ازدواج ها را از یک جامعه به جامعه دیگر مقایسه می کند.

وی با اشاره به تعداد ازدواج های ثبت شده بین سال های ۱۳۴۵ تا ۱۴۰۲، گفت: در سال ۱۳۴۵، ۱۵۲ هزار و ۴۱۱ ازدواج به ثبت رسیده که این رقم در سال ۱۳۵۵ به ۱۶۷ هزار و ۹۵۰ ازدواج و در سال ۱۳۶۵ به ۳۴۰ هزار و ۳۴۲ ازدواج رسیده است. به ۴۷۹ هزار و ۲۶۳ ازدواج، در سال ۱۳۸۵ به ۷۷۸ هزار و ۲۹۱ ازدواج و در سال ۱۳۸۹ به ۸۹۱ هزار و ۶۲۷ ازدواج رسید که بالاترین میزان آن است.

وی افزود: پس از آن به تدریج تعداد ازدواج ها از سال ۱۳۹۰ به ۸۷۴ هزار و ۷۹۲ ازدواج در سال ۱۳۹۰، به ۸۲۹ هزار و ۹۶۸ ازدواج در سال ۱۳۹۱، به ۷۹۵ هزار و ۷۰۰ ازدواج در سال ۱۳۹۲ کاهش یافت. هزار و ۷۱۰ ازدواج، در سال ۱۳۹۵ به ۶۷۱ هزار و ۶۱۷ ازدواج، در سال ۱۳۹۶ به ۶۱۱ هزار و ۱۹۲ ازدواج، در سال ۱۳۹۷ به ۵۵۵ هزار و ۶۴۴ ازدواج، ۵۳۵ هزار و ۸۴۹ ازدواج در سال ۱۳۹۸، ۵۶۲ هزار و ۲۱۷۱ هزار و ۲۱۳۹ ازدواج به ثبت رسیده است. ۵۲۶ هزار و ۹۲۵ ازدواج در سال ۱۴۰۱ و ۴۸۰ هزار و ۸۶۸ ازدواج در سال ۱۴۰۲ می باشد.

اوج روند افزایشی ازدواج در سال ۸۹

به گفته رئیس پژوهشکده جمعیت شناسی کشور، در واقع تعداد ازدواج ها و در نتیجه نرخ ناخالص ازدواج تا سال های قبل از ۱۳۸۹ تحت تأثیر ساختار سنی جمعیت و عوامل دیگر، روند افزایشی بوده است. در سال ۲۰۰۹ به اوج خود رسید و پس از آن تحت تأثیر ساختار سنی کاهش یافت.

محمودی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲ میزان ازدواج ناخالص در هر هزار نفر ۵.۷۶ ازدواج بوده است، یادآور شد: این میزان در چند دهه اخیر با ۱۲.۳۱ ازدواج به ازای هر هزار نفر در سال ۱۳۸۹ به اوج خود رسیده است. نکته مهم این است که برخلاف تصور عموم کمترین نرخ ناخالص ازدواج در چند دهه اخیر (۴.۹۸ ازدواج به ازای هر هزار نفر) به سال ۱۳۵۵ قبل از انقلاب باز می گردد. افزایش یا کاهش تعداد ازدواج در ۳۰ سال گذشته کاملاً با کاهش یا افزایش تعداد افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله مطابقت داشته است. البته تعداد افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله از سال ۱۳۶۹ رو به افزایش بوده و تا سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹) ادامه داشته است و این افزایش کاملاً با افزایش ازدواج در کشور مطابقت دارد. سپس در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ (۲۰۱۹) تعداد افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله کاهش یافته است و در عین حال بر اساس جدول فوق شاهد کاهش تعداد و نرخ ناخالص ازدواج بوده ایم.

پیش بینی ازدواج و باروری تا سال ۱۴۰۸

وی ادامه داد: در ۳۰ سال گذشته روند افزایش یا کاهش ازدواج ها منوط به افزایش یا کاهش تعداد افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله بوده است و از این رو همانطور که در سال ۲۰۱۹ حدود ۵ درصد افزایش داشته ایم. طبیعی است که اگر الگوی ۳۰ سال گذشته حفظ شود، در سال های آینده تا سال ۱۴۰۸ یا ۲۰۳۰ شاهد چنین افزایشی (حدود ۴ درصد در سال) در ازدواج ها خواهیم بود. اما آمار تعداد ازدواج در طول ۳ سال گذشته از این الگو پیروی نکرده است.

تغییرات در تعداد زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله با توجه به تعداد افراد ۱۸ تا ۲۳ ساله از سال ۲۰۳۰ کاهش شدیدی خواهد داشت. به عبارت دیگر، از سال ۲۰۳۰ به بعد تعداد زنان در این گروه سنی بارور در ایران به شدت کاهش می یابد و از دوره ۱۲ ساله (از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱) با اوج تعداد زنان در سن باروری مواجه بوده ایم. . ما استفاده بهینه نکرده ایم. در حالی که تنها ۶ سال از این فرصت باقی مانده است، متاسفانه، فرصت کمی برای غلبه بر چالش پیش رو وجود دارد. اما اگر از پیش بینی های مرکز آمار استفاده کنید، زمان استفاده از فرصت باقی مانده ممکن است کمی متفاوت باشد.