پیشنهاد شوکه‌کننده برای حل مشکل بزرگ مردم تهران

گزارش میدانی از قیمت داروهای اعصاب و روان در بازار سیاه خبر داد و این هشدار را مطرح کرد که بیماری های اعصاب و روان چندان شایع نیست و برخی متصدیان داروخانه ها به شوخی گفتند با شرایط فعلی مردم فلوکستین یا سیتالوپرام کنار گذاشته شود! برخی پرخاشگر و عصبی شده اند.

بخشی از این گزارش میدانی را بخوانید:

* بازار داروهای اعصاب و روان ناپایدار است. تا جایی که کمبود داروهای مورد نظر باعث می شود بیماران زندگی خود را با عوارض داروهای جایگزین داخلی بگذرانند یا ده ها میلیون مازاد در بازار سیاه بپردازند تا همان دارویی را که پزشکان برایشان تجویز کرده اند، مصرف کنند.

• آن هم با وجود تمام خطرات احتمالی در مورد داروهای موجود در ناصرخسرو، که از جمله تقلبی بودن تا پایان تاریخ انقضا است. اما این داروها برای افراد مبتلا به اختلالات عصبی و روانی بیشتر از نان شب واجب است.

* بازدید رسانه ها از داروخانه ها نیز نشان داد که وضعیت نسخه های مربوط به سلامت روان رشد چشمگیری داشته است. تا جایی که یکی از متصدیان یک داروخانه در تهران می گوید: «در گذشته به خاطر ندارم که مردم این مقدار داروی روانگردان مصرف کرده باشند، حداقل از ابتدای دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد که من در داروخانه فعال شدم، من تا به حال چنین وضعیتی را ندیده ام و نمی دانم چقدر به مسائل اقتصادی و اجتماعی مربوط می شود، اما چیزی که می بینیم این است که بیماری های روحی و عصبی چندان رایج نبودند.

تا جایی که از هر پنج مراجعه به داروخانه برای تهیه دارو، یک نسخه مربوط به داروهای اعصاب و روان یا به نوعی داروهای آرامبخش، خواب آور و ضد افسردگی در آنها تجویز می شود. گاهی با همکارانمان صحبت می کنیم و می گوییم فلوکستین یا سیتالوپرام باید در آب تهران ریخته شود. “برخی پرخاشگر و عصبی شده اند.” به گفته وی، استفاده از مهارکننده های افق میهنی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند داروهای ضد افسردگی در کنار داروهایی مانند کلونازپام، لورازپام، کلردیازپوکساید و آلپرازولام بسیار رایج شده است. بیشتر مراجعه کنندگان را زنان و از گروه تحصیلکرده تشکیل می دهند. در چنین شرایطی سرعت بیماری های روانی و عصبی تا این حد افزایش یافته است.

* بازدید رسانه ها از داروخانه ها نیز نشان داد که وضعیت نسخه های مربوط به سلامت روان رشد چشمگیری داشته است. تا جایی که یکی از متصدیان یک داروخانه در تهران می گوید: «در گذشته به خاطر ندارم که مردم این مقدار داروی روانگردان مصرف کرده باشند، حداقل از ابتدای دوره اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد که من در داروخانه فعال شدم، من تا به حال چنین وضعیتی را ندیده ام و نمی دانم چقدر به مسائل اقتصادی و اجتماعی مربوط می شود، اما چیزی که می بینیم این است که بیماری های روحی و عصبی چندان رایج نبودند.

* به حدی که از هر پنج مراجعه به داروخانه برای تهیه دارو، یک نسخه مربوط به داروهای اعصاب و روان یا به نوعی داروهای آرامبخش، خواب آور و ضد افسردگی در آنها تجویز می شود. گاهی با همکارانمان صحبت می کنیم و می گوییم فلوکستین یا سیتالوپرام باید در آب تهران ریخته شود. “برخی پرخاشگر و عصبی شده اند.” به گفته وی، استفاده از مهارکننده های افق میهنی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند داروهای ضد افسردگی در کنار داروهایی مانند کلونازپام، لورازپام، کلردیازپوکساید و آلپرازولام بسیار رایج شده است. بیشتر مراجعه کنندگان را زنان و از گروه تحصیلکرده تشکیل می دهند. در چنین شرایطی سرعت بیماری های روانی و عصبی تا این حد افزایش یافته است.

شیدا، مادر یک پسر هشت ساله مبتلا به بیش فعالی و عدم تمرکز می گوید:

* از روز اولی که دکتر برای پسرم ریتالین تجویز کرد، هشدار داد که این دارو باید در دوز ۲۰ مصرف شود و نمونه ایرانی خوبی برای این دوز وجود ندارد. اوایل دو سال پیش بالاخره بعد از پیگیری های فراوان می توانستیم همان نمونه خارجی را در داروخانه پیدا کنیم، اما حالا ریتالین ۲۰ ماه ها در هیچ داروخانه ای پیدا نمی شود.

* من و همسرم و چند نفر از اعضای خانواده بسیج می شویم و به داروخانه های مختلف شهر می رویم اما خبری نیست. وقتی با سامانه ۱۹۰ تماس می گیریم هیچ نتیجه ای نمی گیریم. حتی شماره تماس داروخانه ها را هم به ما نمی دهند.

* تنها شانسی که دارد بازار سیاه است و قیمت های آن سر به فلک می کشد و نگرانی هایی در مورد اصل بودن یا نبودن دارو وجود دارد: هفته گذشته از طریق یکی از دوستانم بالاخره ریتالین ۲۰ را پیدا کردم، اما گفتند برای این دارو است. بازار سیاه و ۲۰۰ تا ۲۰ میلیون فروختند. یعنی هر قرص برای ما صد هزار تومان شد. حالا که ما چنین پولی نداشتیم، مشکل این بود که نمی توانستم به اصالت آن اعتماد کنم. همین الان نمونه های ایرانی قرص ها برای پسرم عوارض جدی ایجاد کرده و مثلاً باعث افزایش اضطراب او شده است. اما چاره دیگری نداریم.

شیدا درست می گفت. نه ۲۰ میلیون، اما قیمت یک بسته ۲۰۰ ریتالین در بازار سیاه تا ۴۰ میلیون می رسد. یکی از این فروشندگان که خود را تاجر منصف معرفی می کند، درباره روند رشد قیمت ها در سال گذشته می گوید: ۲۴ سال است که در ناصرخسرو کار می کنم و به یاد ندارم سالی سپری شده باشد که قیمت ها گران نشده باشد. اما شما هم درست می گویید، در ۱۰ سال گذشته وضعیت خیلی بدتر شده و قیمت ها در شش ماه چند برابر شده است. ریتالینی که دنبالش میگردی من که منصف ترین تاجر این خط هستم هر بار گرانتر از دفعه قبل میخرمش. تا ۲۰ میلیون میتونم بسته بفروشم ولی دوستم که گوشه نشسته زیر ۲۵ تومن دارو نمیده. وضعیت سایر داروهای اعصاب و روان نیز به همین صورت است. همه کسانی که نمونه خارجیشان در کشور کم است.