چرا معتاد تخمه، چیپس و پفک می‌شویم؟
تنقلات خوشمزه می توانند باعث ترشح دوپامین در مغز شوند و با ایجاد احساس لذت، علاقه فرد را به مصرف مکرر یک سری غذاها افزایش دهند که به این حالت اعتیاد به غذا می گویند. فرد ممکن است به تخمه ها، چیپس ها و پفک ها معتاد شود که سرشار از روغن و نمک هستند و برای سلامت عمومی بسیار مضر هستند.
به گفته غزاله اسلامیان، متخصص تغذیه، شکستن تخم مرغ یا خوردن یک ورقه چیپس یا یک دانه پفک به عنوان یک محرک انگیزشی مستقل عمل می کند، این محرک کوتاه مدت به سرعت دوپامین را بین سلول های مغز آزاد می کند و در نتیجه شکستن تخم مرغ یا خوردن یک برگه چیپ پیام لذت را به فرد می دهد و فرد را به تکرار این رفتار لذت بخش تشویق می کند
او در توضیح دلیل این امر می‌گوید: “خوردن تنقلات مواد شیمیایی بسیار خوبی را ترشح می‌کند که منجر به “پاداش” بسیار قوی‌تری نسبت به غذاهای فرآوری نشده در مغز می‌شود و سپس ما به دنبال پاداش‌های بیشتری هستیم. میل مغز به تنقلات بیش از حد می‌شود. احتمالاً منجر به یک چرخه معیوب به نام اعتیاد آور یا اعتیاد به غذا شود.
اما این غذاها و تنقلات همانطور که دکتر مجید حسن قمی، نایب رئیس انجمن تغذیه خاطرنشان می کند، برای سلامت جامعه مضر است. به گفته این متخصص تغذیه، برای رهایی از اعتیاد به مواد غذایی باید مراحل را طی کرد تا سلامتی بدن آسیب نبیند. دکتر مجید حسن قمی همچنین از علل اعتیاد به مواد غذایی و خطرات آن برای سلامت جامعه و راه های پیشگیری از این عادات خطرناک غذایی می گوید.
چرا غذا لذت بخش است؟
حسن قمی درباره اعتیاد به غذا و عوارض آن و پیامدهای خطرناک آن برای سلامت جامعه می گوید: اعتیاد به مواد غذایی شبیه اعتیاد به مواد مخدر یا اعتیاد به برخی داروها است. غذا اعتیاد آور می شود.
اما اگر از نظر علمی بخواهیم پاسخی برای این اعتیاد و منشأ آن پیدا کنیم، باید بگوییم که خوردن غذا لذتی است که از غذا حاصل می شود و باعث واکنش دوپامین مانند در مغز می شود. با مصرف مکرر این غذاها، هر بار دوپامین نیز در مغز ترشح می شود و باعث می شود که فرد احساس لذت کند و به خوردن این غذا یا یک سری غذاها ادامه دهد و مطمئناً این تداوم در دراز مدت مشکلات زیادی را برای او به وجود می آورد.
مانند چاقی، مشکلات قلبی عروقی، مشکلات کبد چرب و از این قبیل عوارض بسیار خطرناک برای سلامتی. این اعتیاد بیشتر به غذاهایی مانند شکلات، آب نبات، سرخ کردنی، چیپس و پفک است که هر کدام حاوی قند بالا، نمک زیاد و کالری بالا هستند.
تاثیر صدا بر اعتیاد به غذا
این متخصص تغذیه با بیان اینکه واقعاً در هنگام بروز اعتیاد به غذا چه اتفاقی می افتد، درباره دلایل اعتیاد به چیپس و پفک از طریق صدا نیز می گوید: موضوعات مختلفی در این زمینه وجود دارد که یکی از آنها طعم غذاهایی مانند چیپس، پفک و سرخ کردنی است. غذاها ترکیب شیرینی های تازه به ایجاد لذت در غذا خوردن کمک می کند و همین لذت باعث میل به تکرار خوردن این نوع غذا می شود.
کوکاکولا به دلیل وجود کوکائین در آن و انواع قهوه به دلیل کافئین باعث لذت می شود و مصرف کننده تمایل به تکرار خوردن آنها دارد. صدا یکی دیگر از موضوعاتی است که زیاد به آن پرداخته نشده است، برخی تنقلات و خوراکی ها مانند چیپس و پفک یا برخی از خوراکی های تابستانی مانند خیار هنگام جویدن صدای مطبوعی ایجاد می کنند که مصرف کننده را به خوردن دوباره و دوباره ترغیب می کند. باعث اعتیاد به غذا می شود.
اختلال خارج از کنترل
وی در ادامه توضیح می دهد: این اختلالات یا اعتیاد به مواد غذایی به گونه ای است که فرد نمی تواند خود را در برابر برخی غذاها کنترل کند و آنها را مصرف نمی کند. در نتیجه هر مشکلی یا در هنگام شادی یا غم، فرد معتاد به غذا شروع به خوردن غذای مورد علاقه خود می کند. در همین حال، او به دنبال لذت بردن از غذا به عنوان یک پاسخ پاداش است. در واقع ناتوانی فرد در کنترل و جلوگیری از خوردن یک سری غذاها باعث می شود که فرد به غذا معتاد شود.
راه حل ها
نایب رئیس انجمن تغذیه همچنین به راهکارهای مقابله با اعتیاد به مواد غذایی اشاره می کند و می گوید: اگر بخواهیم یک سری راهکارهای رفتاری برای رفع این مشکل در نظر بگیریم، ابتدا باید شرایطی را که باعث لغزش در غذا خوردن می شود شناسایی و برای رفع آن برنامه ریزی کنیم. آن را بیایید تفکیک کنیم برای مثال، بهتر است بیشتر غذاهایی که به آنها معتاد هستیم مانند چیپس و پفک نخریم.
در مورد خرید هم باید بگم که بهتره وقتی سیر شدیم از فروشگاه خرید کنیم و از گرسنگی خرید نکنیم. هنگام غذا خوردن بهتر است فقط روی غذا خوردن تمرکز کنید، هنگام صحبت با تلفن یا تماشای تلویزیون غذا نخورید و وقتی غذا تمام شد سریع میز را ترک کنید. این موضوع برای کسانی که به دنبال خوردن انواع فست فودها و ساندویچ ها هستند باید بیشتر رعایت شود.
میان وعده هم خوب نیست و بهتر است برای غذا خوردن برنامه داشته باشید. مهم ترین نکته این است که باید بین گرسنگی و میل به خوردن غذا تفاوت قائل شویم تا بتوانیم عادات غذایی خود را اصلاح کنیم. به دلیل اعتیاد به مواد غذایی با افراد چاق مواجه می شویم که فاقد ماهیچه یا مواد معدنی هستند، اینها افرادی هستند که بیشتر به سیر شدن خود اهمیت می دهند و توجه زیادی به کیفیت غذا ندارند.
