چک تضمین‌شده جایگزین چک رمزدار می‌شود

به گزارش افق میهن، بانک مرکزی از سال ۱۳۹۶ با هدف جلوگیری از استفاده غیرعادی از این چک ها، شناسایی دقیق ذی نفعان و جلوگیری از پولشویی به دلیل تعهد به شرایط صدور و استفاده از چک های تضمینی، پایبند بوده است. ابلاغیه شماره ۲۰۹۶۲ مورخ ۲۸/۰۲/۱۴۰۰ رئیس جمهور، اقدامات اجرایی تکمیلی در خصوص اصلاح و الحاق موادی به قانون «اصلاح قانون صدور چک» (بخشنامه شماره ۷۷۴۱۹/۰۰ مورخ ۱۷/۳/۱۳۰۰) انجام شد. اداره کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی از جمله واگذاری مجوز صید به چک تضمینی و ایجاد حداکثر شفافیت در صدور و توزیع چک تضمینی از طریق سامانه صیاد (پیچک). بخشنامه شماره ۲۷۸۹۴۴/۰۰ مورخ ۲۴/۰۹/۱۴۰۰ اداره نظام های پرداخت) طرح حذف چک رمزدار در شبکه بانکی در دستور کار قرار گرفت.

بانک مرکزی با توجه به مزیت های چک تضمینی نسبت به چک های رمزدار پس از اجرای قانون، شباهت عملکردی با چک های رمزدار قابل استفاده جایگزین، لزوم شفاف سازی امکان نظارت متمرکز و حجم مبادله چک را پیش بینی کرد. از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین کاهش هزینه های عملیاتی بانک ها با حذف روال سنتی پذیرش و رسیدگی به چک های رمزدار نتیجه اعلام ممنوعیت صدور چک های رمزدار در شبکه بانکی است. بنابراین لازم است به تدریج و به تدریج برای اجرای ممنوعیت صدور چک های رمزدار در شبکه بانکی آماده شود.

اقدامات اجرایی در نظر گرفته شده توسط بانک مرکزی برای اجرای این طرح به شرح زیر است:

۱ اطلاع رسانی، آموزش و تشویق مردم به دریافت چک تضمینی:

چک تضمینی مجهز به شناسه ماهیگیری ۱۶ رقمی مطابق با موازین قانونی صدرالعاشاره و طبق بخشنامه شماره ۲۷۸۹۴۴/۰۰ مورخ ۲۴/۰۹/۱۴۰۰ اداره نظام های پرداخت از طریق سامانه صیاد صادر می شود. . بر اساس بخشنامه شماره ۳۲۴۸۱/۰۱ مورخ اسفند ۱۳۸۰ صدور چک تضمینی خارج از مفاد قانون «اصلاح قانون صدور چک» ممنوع و مبادله بین بانکی چک تضمینی بدون پروانه صید از تاریخ ۲۶ اسفندماه ۱۳۰۰ ممنوع است. ۱۱، ۱۴۰۱. ۰۲/۱۴۰۱ در سامانه چکاوک.

از آنجایی که کلیه چک های تضمینی فعلی مجهز به شناسنامه صیادی بوده و از طریق سامانه صیاد ثبت و صادر می شود، قابل استعلام بوده و ذینفع می تواند در زمان دریافت از شناسنامه ۱۶ رقمی برای اطلاع از صحت چک استفاده کند. درگاه های جدید بانکی (اینترنت بانک و موبایل بانک)، اپلیکیشن های موبایل و شماره تلفن ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ (به صورت پیامکی) را به نفع شما صادر کرد. امکان استعلام چک تضمینی مزیت قابل توجهی نسبت به چک رمزدار دارد، زیرا چک رمزدار قابل استعلام نیست و ذینفع می تواند صرفاً با مراجعه به بانک صادرکننده از صحت چک اطمینان حاصل کند.

ضمناً چک های تضمین شده برخلاف چک های رمزدار دارای محدودیت جغرافیایی در محل صدور و بازخرید نبوده و در سراسر کشور قابل صدور و مبادله می باشد.

از طرفی عملکرد چک تضمینی مانند چک رمزدار است و چک تضمینی به نام شخص و حساب خاصی صادر می شود و غیرقابل انتقال است. بنابراین افراد می توانند چک رمزدار را در معاملات تجاری جایگزین چک تضمینی کنند.

لذا با عنایت به موارد فوق، لازم است به مدیران شعب مشتریان دستور داده شود با تشریح مزیت های ذکر شده در هنگام مراجعه و ارائه درخواست صدور چک رمزدار نسبت به صدور چک تضمینی اقدام نمایند. علاوه بر این، انجام اقدامات موثری مانند ایجاد برنامه های آموزشی، بروشور، اطلاعات در سایت بانک ها و … برای انتقال اطلاعات و فرهنگ مفید است.

۲- یکسان سازی روش پرداخت چک تضمینی با روش پرداخت چک رمزدار:

در حال حاضر شبکه بانکی با دریافت چک رمزدار از ذینفع، چک را پس از اطمینان از صحت چک بررسی و پرداخت می کند و قبل از تسویه بین بانکی مبالغ چک رمزدار، وجه را به ذینفع انجام می دهد. از آنجایی که چک های تضمینی مانند چک های رمزدار فاقد وضعیت برگشتی هستند، بانک ها نیز می توانند از رویه مذکور برای چک های تضمینی استفاده کنند.

بدیهی است با ثبت صدور چک تضمینی در سامانه صیاد (پیچک) اصالت چک تضمین شده صادره از طریق سامانه توسط بانک قابل تشخیص بوده و این امر با مشتری مداری و یکسان سازی قابل انجام است. از روش پرداخت در مربوط به پرداخت چک تضمین شده در زمان درخواست. ذینفع اقدام کرده است. از آنجایی که واریز وجه به ذینفع مابه التفاوت چک به صورت تضمینی و کدگذاری شده است، اجرای این مرحله در جایگزینی کامل چک تضمینی بسیار حائز اهمیت است.

۳- اطلاعیه ممنوعیت صدور چک های رمزدار توسط بانک مرکزی و عدم امکان رد و بدل شدن چک های رمزدار در سامانه دسته چک:

در صورتی که شبکه بانکی مقدمات اجرایی ممنوعیت صدور چک را در مراحل ۱ و ۲ انجام دهد، ممنوعیت صدور چک رمزدار و عدم وجود صرافی بین بانکی در سامانه دسته چک تسهیل می‌شود و چالش‌های موجود در اجرای این امر به شدت افزایش می‌یابد. کاهش یافته است. بدیهی است این بانک با بررسی و رصد اقدامات اجرایی توسط بانک‌ها، زمان‌بندی مرحله نهایی را برنامه‌ریزی و برای اجرای یکسان در سراسر شبکه بانکی اعلام می‌کند.

بر این اساس بانک ها باید تمهیدات لازم را برای اجرای مراحل ۱ و ۲ انجام دهند. به منظور کاهش ملاحظات اجرایی، شبکه بانکی باید مراقب باشد که چک های رمزگذاری شده با تاریخ فعلی به طور کامل حذف شود تا زمانی که بستر مناسب برای اجرا مستقر شود.