کسی «امیر قلعه‌نویی» را باور نداشت

تیم ملی فوتبال ایران راهی مرحله نیمه نهایی جام ملت های آسیا شده و روز چهارشنبه به مصاف قطر می رود. تیمی که مدافع عنوان قهرمانی است و با توجه به ماجرای میزبانی اش در این دوره، ناگفته نماند که چقدر برای رسیدن به فینال تلاش می کند.

اما قطر برای جامعه فوتبال ایران اهمیت چندانی ندارد و باید به فکر رویارویی با این کشور همسایه در زمین فوتبال بود. واقعیت این است که جام ملت های آسیا برای تیم ملی فوتبال ایران و امیر قلانویی به عنوان سرمربی تنها تا مرحله یک چهارم نهایی در نظر گرفته شده بود.

با شرایطی که ایران قبل از این جام داشت و رقابت های تدارکاتی که حریف نامداری بین آنها دیده نمی شد، تصور می شد تیم قلانوی به اولین رقیب سرسخت ببازد و از جام حذفی کند. قبل از شروع جام همه نگاه ها به کره جنوبی بود. طبق قرعه کشی انجام شده مشخص شد که ایران و کره در صورت غلبه بر تمامی حریفان داخلی خود باید در مرحله یک چهارم نهایی به مصاف یکدیگر بروند.

پیش بینی ها پیروزی کره در این مرحله و شکست ایران را پیش بینی می کرد. اما در جام ملت ها این سناریو پیچیده تر شد. ژاپن مغلوب عراق شد و به راه ایران رسید. این بار تعداد معدودی که شانس پیروزی ایران مقابل کره را باور داشتند نیز کاهش یافت. با حضور ژاپن در این سوی جدول، جدال با تیم ملی ژاپن اجتناب ناپذیر بود. اما این بار هم اگر همه چیز خوب پیش می رفت این دو باید در مرحله یک چهارم نهایی مقابل هم قرار می گرفتند.

ژاپن شانس اصلی قهرمانی در این مسابقات بود. آمار او در دیدارهای قبلی مقابل فوتبال ایران به قدری وحشتناک بود که هیچکس حاضر نشد به پیروزی صددرصدی تیم ملی رای دهد. خیلی ها می گفتند اگر ایران شانس بیاورد بازی به پنالتی می رود تا ایران با علیرضا بیرانوند و مهارتش در مهار پنالتی ها راهی مرحله بعد شود.

البته در هیچ یک از این تحلیل ها نامی از قلانوی نیامده است. برای خیلی ها قبول داشتند که ایران مقابل ژاپن می بازد و جام تمام شده است. تعداد زیادی از اعضای فدراسیون فوتبال نیز به این موضوع اعتقاد داشتند و از عباراتی استفاده کردند که اگر فردی مقابل تیم قدرتمند حذف شود، شکایتی وجود ندارد.

بنابراین از این منظر تا به حال هیچکس به دیدار با ژاپن فکر نکرده و شاید هنوز اهمیت بازی با قطر در نیمه نهایی جام ملت ها درک نشده است. بدترین چیز این است که در هر معادله ای، هیچکس امیر قلانوی را باور نکرد. مربی ای که هنوز هم ممکن است برد مقابل ژاپن را به بازیکنان و اتفاقات نسبت دهد. اما باز هم اشاره ای به قلانوی نکردند. قلعه نویی از نظر دستاوردها تاکنون در جام ملت ها با کارلوس کی روش برابری کرده است.

بنابراین او هنوز نتیجه درخشانی برای فوتبال ایران نگرفته است. درست است که او ژاپن بزرگ را از جبهه گرفت. اما اگر می خواهد مرد دیگری نشان دهد باید ایران را به فینال برساند و برای قهرمانی بجنگد. اما تا زمانی که آن زمان محقق نشود، بی انصافی است اگر نقش قالنویی در تقابل با ژاپن دیده نشود. ایران روی کاغذ و نه روی کاغذ شانس زیادی برای پیروزی مقابل ژاپن نداشت. اما برخی تغییرات مهم و یکی دو عدم تغییر باعث شد معادلات به هم بریزد. اولین آنها چاره اندیشی برای غیبت مهدی طارمی بود. مهاجم تیم ملی ایران مقابل سوریه از زمین مسابقه اخراج شد تا دیدار سرنوشت ساز مقابل ژاپن را از دست بدهد. قلعه نویی امید ابراهیمی ۳۶ ساله را به جای مهدی طارمی معرفی کرد.

شاید امید روز درخشانی را در این بازی سپری نکرد. اما جنگندگی او در میانه میدان و استارت کوتاه و بلندش برای قطع توپ حریف باعث شد کمی کمربند خط میانی را محکمتر کند. امیر همچنین سامان قدوس را یک خط جلوتر فرستاد تا از او در پست شماره ۱۰ استفاده کند. جایی که به نظر می رسید سردار در نبود طارمی کمی احساس تنهایی می کرد. سامان هم روز خوشی داشت; اما او نشان داد که سطح بازی اش متناسب با موقعیتش است. او بالاتر از فوتبال ایران بازی می کند و این ویژگی در بازی های بزرگی که سطح استرس بالاتر است بهتر خود را نشان می دهد.

با وجود این مهم ترین تغییرات قلانوی در دیدار مقابل ژاپن مربوط به سمت چپ تیم ملی است. چه کسی فکرش را می کرد که میلاد محمدی ناگهان در این بازی مهم فیکس بازی کند؟ یا کی فکرش را می کرد که محمد محبی بعد از نمایش کم رنگش مقابل سوریه بر مهدی قائدی که در این مسابقات خوش درخشیده بود ترجیح داده شود؟ دو اتفاق مهم اینجا افتاد. قلانویی بهترین تصمیم را با آنالیزه وینگر و هافبک ژاپنی گرفت. آمار گویاست؛ محمدی به تیمش اجازه نفوذ به دروازه تیم ملی را نداد و محبی به دلیل فیزیک بهتری که نسبت به مهدی قیدی داشت در برتری عددی تیم ملی در دفاع کمک کرد و با گلی که به ثمر رساند گره بازی ایران را باز کرد.

بدیهی است که اینها بخشی از اتفاقاتی است که در دیدار با ژاپن رخ داد. در غیر این صورت وظیفه شخصی هر بازیکن در زمانی که تیم در اختیار دارد و در چه مواقعی نیست، از جمله مواردی است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. هر چی که بود؛ اما جدای از اقبال ملی پوشان و ناباوری به قلعه نویی در این بازی مهم، ایران شانس اصلی قهرمانی را از دور رقابت ها حذف کرد تا جام از نو آغاز شود. اولین مسیر بعد از آن طوفان، قطر میزبان است که می تواند داستان های خاص خود را داشته باشد.