برنامه‌های دولت چهاردهم برای طرح کالابرگ
پروژه الکترونیک کالابرگ که برای حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود شرایط زندگی مردم طراحی شده بود، هنوز در مرحله آماده سازی زیرساخت ها است.
به گزارش اختازآنلاین، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت چهاردهم در تازه ترین بیانیه خود بر تامین زیرساخت های لازم برای اجرای طرح کاتالوگ الکترونیکی تاکید کرد و گفت: هر طرحی که بخواهد اجرا شود نیاز به زیرساخت های مناسب دارد و این زیرساخت ها. ابتدا باید اقداماتی انجام شود. تا امکان اجرای طرح فراهم شود.
مهاجرانی با اشاره به محدودیت های موجود در منابع و زیرساخت های طرح تجارت الکترونیک گفت: دولت از همه راهکارهای ممکن استفاده می کند تا معیشت اقشار کم درآمد تحت تاثیر قرار نگیرد.
وی همچنین افزود: در صورت فراهم شدن شرایط و زیرساخت های لازم، طرح بار الکترونیکی اجرایی می شود و هدف اصلی دولت جلوگیری از مشکلات معیشتی برای مردم است.
طرح فاکتور الکترونیکی جایگزین یارانه نقدی
دولت با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تصمیم گرفت برای جبران فشار معیشتی به خانوارهای کم درآمد یارانه نقدی پرداخت کند. این تصمیم با مخالفت مجلس مواجه شد که به دنبال اجرای طرح کالابرگ بود. برنامه این بود که کالاهای اساسی با قیمت ۱۴۰۰ در اختیار مردم قرار گیرد. اما به دلیل کمبود منابع و عدم تمایل دولت، اجرای این طرح متوقف شد.
در ادامه رئیس سازمان برنامه و بودجه در سال ۱۴۰۲ اعلام کرد که دولت منابع لازم را برای توزیع کالاهای الکترونیکی فراهم کرده و در این طرح به خانوارها امکان انتخاب بین دریافت یارانه نقدی یا کالای الکترونیکی داده می شود.
اجرای آزمایشی طرح صورتحساب الکترونیکی
طرح محصول الکترونیکی از بهمن ماه ۱۴۰۲ رسما آغاز شد. در این مرحله طرح به صورت آزمایشی تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا شد و ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج، روغن، ماکارونی، شیر، مرغ و تخم مرغ به خانوارها ارائه شد. این طرح با هدف کاهش تاثیر منفی پرداخت یارانه نقدی بر تورم، کالاهای اساسی را به جای پرداخت نقدی در اختیار مردم قرار داد. به گفته دولت این روش می توانست از افزایش نقدینگی و مازاد تقاضا در بازار جلوگیری کرده و به کاهش تورم کمک کند.
روش های استفاده از فاکتور الکترونیکی
مشمولان طرح فهرست کالای الکترونیکی می توانستند از نرم افزار مخصوص یا کد دستوری برای دریافت کالا استفاده کنند. سامانه «یار» به عنوان بستر دیجیتالی این پروژه معرفی شد و مردم می توانستند با نصب نرم افزار یا استفاده از کد دستوری به راحتی خرید خود را انجام دهند. این طرح به خانوارها اجازه می داد به جای دریافت یارانه نقدی کالاهای اساسی خود را تهیه کنند.
فروشگاه هایی که با کالاهای الکترونیکی قرارداد دارند
فروشگاه های زنجیره ای بزرگ مانند جانبو، هایپر فامیلی و دیلی مارکت از جمله فروشگاه هایی بودند که به سامانه کاتالوگ الکترونیک متصل شدند و کالاهای اساسی مورد نیاز خانوارها را عرضه کردند. این فروشگاه ها از نرم افزار جامع مدیریت فروشگاه برای توزیع مستقیم کالا از سیستم کاتالوگ استفاده می کردند.
اجرای پروژه کالابرگ چه زمانی متوقف شد؟
طرح الکترونیک کالابرگ که برای اولین بار برای دهک های هفتم جامعه کم درآمد و متوسط اجرا شد، علیرغم استقبال از این طرح و تاثیر مثبت آن بر مشکلات منابع و زیرساخت ها، در تیرماه ۱۴۰۳ توسط دولت متوقف شد. افزایش قدرت خرید اقشار کم درآمد
به گفته سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه ها، دستور جدیدی مبنی بر ادامه یا از سرگیری این طرح به سازمان هدفمندسازی یارانه ها ارسال نشده است.
در این راستا دولت چهاردهم با توجه به الزام قانونی اجرای طرح کاتالوگ محصولات الکترونیکی برای ۱۹ میلیون خانوار ایرانی باید برای ادامه آن تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
چالش ها و موانع اجرای طرح صورتحساب الکترونیکی
پروژه کاتالوگ الکترونیکی با چالش های متعددی روبرو بود که مهمترین آنها محدودیت های زیرساختی و منابع مالی بود. همچنین مشکلات عملیاتی و فنی در مسیر عملیاتی شدن این طرح وجود داشت که باعث شد اجرای آن در سطح وسیعی با تاخیر مواجه شود.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که تخصیص یارانه به کالاهای خاص ممکن است مشکلات جدیدی مانند ایجاد رانت یا افزایش قیمت را به همراه داشته باشد.
موافقان و مخالفان طرح کالابرگ چه کسانی هستند؟
موافقان طرح ای کالابرگ عمدتاً شامل اقشار کم درآمد و برخی نمایندگان مجلس بودند که هدف آنها از حمایت از این طرح بهبود وضعیت معیشتی خانواده های کم درآمد و کاهش مشکلات ناشی از تورم بود. آنها معتقد بودند که این طرح می تواند هدفمندتر یارانه ها را به نیازمندان واقعی برساند و از سوء استفاده و اتلاف منابع جلوگیری کند. از سوی دیگر مخالفان این طرح به دلایل مختلفی از جمله احتمال ایجاد رانت، تامین نشدن کالاهای اساسی و محدودیت در انتخاب کالا از آن انتقاد کردند. برخی از اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که طرح کالابرگ می تواند منجر به افزایش مشکلات در بازار و کمبود کالاهای اساسی شود.
برنامه های دولت چهاردهم برای طرح کالابرگ
بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳، دولت چهاردهم موظف است منابع حاصل از هدفمندی یارانه ها را برای اجرای طرح کاتالوگ محصولات الکترونیکی تخصیص دهد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در سخنان خود به اجرای عدالت اجتماعی در پرداخت یارانه ها اشاره کرد و گفت: احتمالا تغییراتی در اجرای طرح صورتحساب الکترونیکی ایجاد خواهد شد.
طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از برنامه های دولت برای حمایت از اقشار کم درآمد و کنترل تورم بود که با وجود استقبال مثبت در ابتدای اجرای آن به دلایل مختلف متوقف شد. پیش از این در اجرای طرح برچسب الکترونیکی، ۱۵۱ میلیون بسته غذایی از طریق ۲۱۱ هزار فروشگاه در سراسر کشور توزیع شد و اکنون باید منتظر ماند تا مشخص شود دولت جدید چگونه و با چه سازوکاری این طرح را ادامه می دهد.
